Küreselleşen Dünyada Sosyal Bilimler, Doç. Dr. Serap Sarıbaş, Editör, Duvar Yayınları, İzmir, ss.497-518, 2023
Türkçe kaleme alınmış ilk hatırat örneği Bâbürnâme’de yazıldığı dönemin yaşantısına, sosyal hayat anlayışına, ilişkiler ağına, aile içi ilişkilere, yönetim birimlerine, askerî teşkilatlanmaya, erkek, kadın ve çocuğun aile ve toplum içindeki rollerine kadar birçok bilgi, aynı zamanda devlet kurucu bir hükümdar olan Bâbür tarafından samimiyetle dile getirilmiştir. Dönemin Timur sonrası adeta sosyal hayat tarzına dönüşmüş çatışmalar ağında el değiştiren topraklar, değişen yöneticiler ve aktörlere karşı değişmeyen bazı tutum ve davranışlar da vardır: kadının aile içindeki, toplumdaki ve siyasetteki konumu.
Bu çalışmada Bâbürnâme’de kadın isimlerinin geçtiği bölümler ele alınmış ve bu bölümlerde anlatılanların ışığında kadının sosyal, kültürel ve idari yaşantıdaki yeri değerlendirilmeye çalışılmıştır. Genel olarak isimler, eserde belirtilen sayfalar göz önünde bulundurularak verilmiştir. Bununla birlikte tespit edilen örnekler farklı sayfalarda yer almasına rağmen konu bütünlüğünü bozmamak için art arda sıralanmıştır. Bu çalışmada Bâbürnâme’nin Haydarâbâd nüshası kullanılmıştır. Seçilen örneklerin Türkiye Türkçesine aktarımı için kendi tercümelerimizle birlikte Reşit Rahmeti Arat’ın Baburnâme adlı çalışmasına başvurulmuştur.
Information regarding with several areas of life such as; social life ideology, web of relations, family relations, administrative units, solidarity construction and the roles of boys and girls in society is honestly held in Baburnama which is the first sample of memorial in Turkish Language by Babur who is not only author but also founder ruler. Although many governors and other actors have changed with the conflicts after Timur, the position of women in family, in society and in policy had not changed.
In this study every section of Baburnama that includes any name of a woman will be held and throughout those names the role of women in social life, cultural in governance will be focused. In general the samples are presented in accordance with the page numbers of names, but some explanations are exceptional because of the subject integrity. The Haydarabad Copy of Baburname was used in this study. In translation to Turkey Turkish of the samples, the Baburname of Reşit Rahmeti Arat has applied and when needed author’s comments have added into the translation.