Akademik Veri Yönetim Sistemi
3. INTERNATIONAL BAKU SCIENTIFIC RESEARCH CONGRESS, Baku, Azerbaycan, 15 - 16 Ekim 2021, ss.308-319
Bu çalışmada derin delik delme makinesine ait takım tutucu parçasının optimizasyonu yapılmıştır. Talaşlı imalat koşullarında dairesel delik elde etme işlemi delme olarak adlandırılır. Delik boyunun (L) delik çapına (d) oranı 100 mm den büyük olması derin delik delme olarak adlandırılır. Derin delik delme işlemlerinde deliğin toleransı, deliğin doğruluğu, yüzey pürüzlülüğü ve yüzey hassasiyeti çok önemlidir. Bu sebeple parçaların doğal frekans değerleri önem kazanmaktadır. Bu çalışmada takım tutucu parçayı hem hafifletmek hem de parçanın doğal frekansının kritik frekans değerlerinin altında olması için optimizasyon uygulanmıştır. Çalışmada sırasıyla topoloji optimizasyonu ve şekil optimizasyonları yapılmıştır. Topoloji optimizasyonunun ilk adımında parçanın çalışma şartlarında sığabileceği alan oluşturulmuştur. Sonrasında topoloji optimizasyonu ile en uygun malzeme dağılımı oluşturulmuştur. Böylece ilk olarak topoloji optimizasyonu ile takım tutucu parçasının genel tasarım hatları elde edilmiştir. Daha sonra genetik algoritma yöntemi ile şekil optimizasyonu yapılmıştır. Şekil optimizasyonunda amaç olarak ağırlık hafifletme, kısıt olarak ise doğal frekans seçilmiştir. Parça üzerinde dört adet geometrik büyüklük ise tasarım değişkeni olarak belirlenmiştir. Optimizasyon sonuncunda derin delik delme makinesi için hem hafif hem de doğal frekans değerleri güvenli bölgede olan takım tutucu parçası tasarlanmıştır.