Akademik Veri Yönetim Sistemi
III. Uluslararası Develi-Ȃşık Seyrânî ve Türk Kültürü Kongresi, Kayseri, Türkiye, 30 Haziran - 02 Temmuz 2022, cilt.1, sa.190, ss.213-229
Cumhuriyet Dönemi’nin başlarında Kayseri iline bağlı olan Develi nüfusu ve ekonomik yapısıyla gelişmekte olan bir ilçe görüntüsü
sergilemekteydi. İlçenin Merkez, Bakırdağı, Tomarza ve Yahyalı nahiyeleri ve bu nahiyelere bağlı toplam 99 köyü vardı. İlçe nüfusunun
%32,67’si 20-45 yaş aralığında üretken bir özellik göstermekteydi ve bu aralıkta kadın nüfus %63,42’lik oranıyla ekonomik faaliyetlerin yükünü çekmekteydi. Şehrin 20 yaşın altındaki %53,71’lik nüfusu gelecek yıllar için ilçenin iş gücünün potansiyelini oluşturmakla
beraber ilçe dışına yaşanan göçler bu olumlu yapının yeterince değerlendirilmesini engellemekteydi. İlçe merkezinde tarım ve hayvancılık ön planda yer alırken kunduracılık, demircilik ve elbise yapımı önemli birer ekonomik etkinlik alanıydı.
Develi şehir merkezinde ve Yahyalı nahiye merkezinde belediye teşkilatı mevcuttu. Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarında yapılan idari
birtakım düzenlemeler çerçevesinde civar il ve ilçelere bağlı bazı köyler Develi’ye bağlandı. 1935 yılı verilerine göre şehir merkezinde
okuma-yazma oranları erkeklerde %23,3 ve kadınlarda %8,2 olup Türkiye ortalamalarının üstündeydi. Buna karşın erkek ve kadın
arasındaki okuma-yazma farkı çoktu.
Bu çalışmada Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yılları dikkate alınarak Develi ilçesinin idari, nüfus ve sosyo-ekonomik yapısı belirlenmeye
çalışıldı. Bu amaçla Cumhurbaşkanlığı Devlet Arşivleri Başkanlığı Cumhuriyet Arşivi (BCA) Belgeleri, 1927 ve 1935 yılı genel nüfus
sayımı verileri, devlet salnameleri, istatistik yıllıkları, maarif istatistikleri, 1927 sanayi sayımı verileri ve çeşitli tetkik eserlerden yararlanıldı. İstatistiki veriler tablo ve grafik yöntemi kullanılarak metne aktarılarak yorumlandı.
Anahtar Kelimeler: Develi, Develi Ekonomi, Develi Nüfus, Cumhuriyet Dönemi Develi
At the beginning of the Republican Period, Develi, which was connected to the province of Kayseri, was a developing district with its
population and economic structure. The district had Merkez, Bakırdağı, Tomarza and Yahyalı sub-districts and a total of 99 villages
connected to these sub-districts. 32,67% of the population of the district was productive in the age range of 20-45, and in this range,
the female population was bearing the burden of economic activities with a rate of 63,42%.While the city’s population of 53,71%
under the age of 20 created the potential of the county’s workforce for the coming years, the migrations out of the county prevented
this positive structure from being adequately evaluated. While agriculture and animal husbandry were at the forefront in the district
center, shoemaking, blacksmithing and dress making were important economic activity areas.
There was a municipal organization in Develi city center and Yahyalı town center. Within the framework of some administrative
arrangements made in the first years of the Republican Period, some villages of the surrounding provinces and districts were connected to Develi. According to the data of 1935, literacy rates in the city center were 23,3% for men and 8,2% for women, which was
above the average of Turkey. On the other hand, the literacy gap between men and women was large.
In this study, it was tried to determine the administrative, population and socio-economic structure of the Develi district, taking into
account the first years of the Republican Period. For this purpose, Presidency State Archives Republican Archive Documents (BCA),
1927 and 1935 census data, state yearbooks, statistical annuals, education statistics, 1927 industrial census data and various research
works were used. Statistical data were interpreted by transferring them to the text using the table and graphic method.
Keywords: Develi, Develi Economy, Develi Population, Republican Era Develi