Türkiye’de yumurta üretiminin büyük çoğunluğu ticari işletmeler tarafından gerçekleştirilmektedir ve ticari kümeslerde genel olarak yapay aydınlatma kullanılmaktadır. Kanatlı yetiştiriciliğinde hayvanların sağlık ve davranışlarının kontrolü ve düzenlenmesinde, fiziksel çevre koşullarından aydınlatma önemli rol oynamaktadır. Kümes içerisine yeterli aydınlatma sağlanmasıyla günlük işlerin yapılmasında kolaylık sağlanması, hayvanların refahı, verimliliği, üretimin sürdürülebilirliği ve çalışanlar için uygun koşullar yaratmak için doğru bir aydınlatma planının olması gerekmektedir. Yapılan çalışmada, Bursa’da faaliyet gösteren geleneksel kafes sistemli bir yumurta tavuğu kümesinde uygulanan mevcut aydınlatma düzeyinin ölçülmesi ve teoride gerekli olan aydınlatma miktarının hesaplanmasıyla karşılaştırılması amaçlanmaktadır. Birim alan başına hesaplanan aydınlatma gücü uygulamada 1.6 W m-2, teoride ise 2.2 W m-2’dir. Kafes katlarına göre lüksmetre ile ölçülen aydınlık şiddetlerinin ise teoride hesaplanan değerlere yakın olduğu belirlenmiştir. Aydınlatma düzeyinin ışık akısı yöntemine göre 40 Watt gücündeki 16 adet lambanın yeterli olduğu hesaplanmıştır. Ancak uygulamada 24 adet 36 Watt gücündeki floresan lambanın kullanılması, teoride hesaplanan değerlere yaklaşık olarak aydınlatma ihtiyacının karşılandığı belirlenmiştir. Ayrıca ölçülen aydınlık şiddeti değerlerinde konumlar arasındaki (koridor ve kat) ve zamana göre (mevsim ve ay) farklılıkların önemliliği varyans analizi ile değerlendirilmiştir. Kafes sıraları koridorlarında ve katlarında ölçülen aydınlık değerleri ve mevsimler arasındaki farklılıklar istatistiksel açıdan önemli bulunmuştur.
Commercial farms provide most of the egg production in Turkey, and artificial lighting in commercial poultry houses is widespread. Lighting is an essential part of the physical environmental conditions that control and regulate the health and behaviour of poultry production. It is necessary to have a proper lighting plan to provide adequate lighting in the poultry house to facilitate the daily work and to create favourable conditions for the welfare of the animals, productivity and sustainability of the production and the workers. This study aims to measure the current lighting level in a conventional cage system laying hen house in Bursa and to compare it with the calculation of the amount of lighting required in theory. The calculated lighting power per unit area is 1.6 W m-2 practical and 2.2 W m-2 theoretical. It was found that the illuminance measured with a lux meter on the cage floors was close to the theoretically calculated values. It was considered that 16 reflectors of 40 W would be sufficient according to the luminous flux method. In practice, however, it was found that 24 fluorescent lamps of 36 watts provided a lighting level close to the theoretical level. Furthermore, the significance of the differences between the measured illuminance levels between the areas (corridor and floor) and the times (seasons and months) were assessed using analysis of variance. A statistically significant difference was observed between season and day.
