Akademik Veri Yönetim Sistemi
Istanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, cilt.19, sa.38, ss.74-102, 2020 (Hakemli Dergi)
ÖZ
İdari işlemler yetki, şekil, sebep, konu ve amaç unsurlarından meydana gelir ve iptal davasında idari
işlemlerin hukuka uygunluğu bu unsurlar bakımından denetlenir. Fakat gerek menşei Fransız hukuku
gerekse Türk hukukunda bu unsurları tanımlayan kanun hükmü, bir pozitif hukuk metni
bulunmamaktadır. Bu unsurların tanımı içtihat ve doktrin ışığında yapılmaktadır. Unsurların idari işlem
teorisindeki anlamı, varlık nedeni ve işlevi üzerinden de açıklanmalıdır. İdari işlemin unsurları iptal
davası ekseninde doğması nedeniyle öncelikle bu kapsamda açıklanabilir. Buna göre unsurlar, hukuk
devletinin gereğini gerçekleştirmek amacıyla hukukilik ilkesine hizmet eder ve idarenin keyfiliğini önler.
İptal davasında idari yargıç hukukilik denetimi konusundaki görev ve yetkisini, unsurlar adı ile yaptığı
hukuki sınıflandırmadan yararlanarak yerine getirmektedir. Diğer yandan bu unsurlar özel hukukta
görülmeyen şartlardır ve idari işlemin kimliğinin birer parçasıdır.
Anahtar Kelimeler: İdari İşlem, İdari İşlemin Unsurları, İptal Nedenleri, Özel Hukuku Aşan Şartlar,
Hukukilik İlkesi
ABSTRACT
Administrative actes consist of competence, form, motive, subject and purpose elements. The compliance
of the administrative actes with the law is controlled by considering these elements. However, both the
French law of origin of these elements and Turkish law do not have a legal texte defining these elements.
The definition of these elements is made in the light of case law and doctrine. The meaning of these
elements, their causes of existence and their functions in administrative acte theory should also be
explained. The elements of the administrative process is born on the axis of the annulment case, so can be
explained primarily it in this context. Accordingly, the elements prevent the arbitrariness of the
administration and serve the principle of legalitiy in order to fulfill the requirement of the rule of law. In
the annulment case, the administrative judge who is in charge and authorized to control the legality,
performs this by making use of the legal classification under the name of the elements. On the other hand,
these elements are conditions not seen in private law and are part of the identity of the administrative
acte.