Akademik Veri Yönetim Sistemi
60. Ulusal Diyabet Metabolizma ve Beslenme Hastalıkları Kongresi, Antalya, Türkiye, 15 - 19 Mayıs 2024, ss.104
GİRİŞ VE AMAÇ: Geç adolesan ve erken erişkin dönemde tip 1 diabetes mellitusun yönetimini zorlaşmakta, poliklinik takipleri aksatılmakta ve çok düşük oranda hastada hedef glisemik değerlere ulaşılabilmektedir. Bu çalışmada tip 1 diyabette geçiş konseyi ve geçiş polikliniği uygulamasının takip verilerine, glisemik kontrole ve komplikasyonlara etkisinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
YÖNTEM: Bursa Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi’nde Aralık 2015 tarihinden bu yana çocuk ve erişkin endokrinoloji bilim dallarının katılımıyla ayda bir geçiş konseyleri düzenlenmekte ve sonrasında hastalar her iki bölümden hekimlerin katılımıyla geçiş polikliniğinde değerlendirilmektedir. Bu çalışma, fakültemizde tip 1 diyabet ile takipli ve geçiş polikliniği ile erişkin endokrinolojiye devredilen hastalar ile geçiş polikliniği olmadan erişkine geçen hastaların verilerinin karşılaştırıldığı retrospektif bir çalışmadır.
BULGULAR: Çalışmaya toplam 180 tip 1 diyabetli hasta (geçiş polikliniği grubunda 90 ve kontrol grubunda 90) dahil edildi. Her iki grupta da 37 (%41,1) kadın, 53 (%58,9) erkek birey bulunmaktaydı. Erişkine geçişte yaş ortalaması 18,4±0,6 (aralık: 18-21 yaş) idi. Geçiş polikliniği grubunda ilk değerlendirme sonrası fakültemizde takiplere hiç gelmeyen 4 (%4,4) hasta, kontrol grubunda 16 (%17,8) hasta bulunmaktaydı. Geri kalan hastaların takip verileri karşılaştırıldığında; erişkine devir sonrası ilk 6 ay en az bir kez kontrole gelen hasta oranı geçiş polikliniği grubunda %84,9, kontrol grubunda %54,1 bulundu (p<0,001). Geçiş polikliniği grubunda çocuktan erişkine geçişte ilk poliklinik başvurusu için geçen süre anlamlı kısaydı (p<0,001). İlk 1 yıl boyunca takiplerine düzenli gelen hasta oranı geçiş polikliniği grubunda anlamlı fazla bulundu (sırasıyla %58,1 ve %29,7, p<0,001). Ancak 2 yıl ve 3 yıl süreyle takibine düzenli gelen hasta oranlarında anlamlı farklılık yoktu. Kontrol grubunda erişkine geçişten 1 yıl sonraki HbA1c değeri, pediatri takibinin son yılındaki ortalama HbA1c değerinden anlamlı yüksek bulundu (önce 9,7±1,9, sonra 10,1±2,3; p=0,025). Geçiş polikliniği grubunda ise anlamlı fark yoktu (önce 9,2±1,8, sonra 9,1±1,9; p=0,719). Pediatrideki ortalama değer ile erişkinde ikinci yıl, üçüncü yıl ve son yıl HbA1c ölçümleri karşılaştırıldığında ise iki grupta da anlamlı farklılık saptanmadı.
TARTIŞMA VE SONUÇ: Günümüzde az sayıda merkezde diyabetli hastalar çocuktan erişkine geçiş dönemine hazırlanmaktadır. Ayrıca bu alanda literatürde çok kısıtlı veri bulunmaktadır. Çalışmamızda geçiş konseyi ve polikliniği uygulamasının özellikle erişkine geçişin ilk yılı için fayda sağlayabileceği saptanmıştır. Bu alanda verilerin artması bu zorlu sürecin doğru yönetilmesine katkıda bulunabilir.
Anahtar Kelimeler: Tip 1 diyabet, diabetes mellitus, geçiş konseyi, geçiş polikliniği