Pandemi Döneminde Finansal Tutum Algılanan Fayda ve Güvenilirliğin Çevrimiçi Satın alma Niyetine Etkisinin İrdelenmesi

2. Uluslararası Haliç Kongresi / 2ND International Halich Congress, İstanbul, Türkiye, 29 Ekim 2021, ss.31-36

Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
Basıldığı Şehir: İstanbul
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.31-36
Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

ÖZET Bu çalışma, pandemi döneminin önemli değişimlere neden olduğu dijitalleşen ortamda, bireylerin çevrimiçi satın alma niyetlerini etkileyen unsurları saptamaktır. Bu bağlamda Teknoloji kabul modelinden hareketle, ilk olarak algılanan fayda ve güvenilirliğin çevrimiçi satın alma niyetine doğrudan etkisi değerlendirilmektedir. Ardından finansal tutumun da modele dahil edilerek çoklu regresyon modeli ile birlikte irdelenmiştir. Finansal tutumun çevrimiçi satın alma niyetine doğrudan etkisi önceki çalışmalardan farklı olarak modele eklenmiştir. En nihayetinde bir bütün olarak koronavirüs hastalığına yakalanan ve henüz hiç yakalanmayan katılımcılar ve pandeminin etkisinin genel değerlendirmesi frekans analizine tabi tutulmuştur. Araştırma Marmara bölgesinde gerçekleşmiştir. Araştırmaya katılan denek sayısı 231 olarak saptanmıştır. Araştırmada ilk olarak faktör analizi ile birbiriyle ilişkili değişkenler tek faktör altında toplanmıştır. Her değişkene ait güvenilirlik analizi yapılmıştır. Ardından SPSS paket programı ile çoklu doğrusal regresyon ve korelasyon analizi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına göre, Algılanan güvenilirlikteki bir birimlik değişim çevrimiçi satın alma niyetinde %28,9’luk bir değişime neden olmaktadır. Yine algılanan faydada meydana gelen bir birimlik değişim çevrimiçi satın alma niyeti üzerinde %59,5’lik değişim meydana getirmektedir. Öte yandan finansal tutumlarda meydana gelen bir birimlik değişim çevrimiçi satın alma niyetinde %8,8’lik bir değişim meydana getirmiştir. Son olarak çevrimiçi satın almada pandemik etkinin çevrimiçi satın alma niyetindeki değişimlerde %18,4’lük etkiye sahiptir. Bir bütün olarak anlamlı olan modelde algılanan güvenilirlik ve algılanan fayda, finansal tutum ve pandemik etki değişkenleri çevrimiçi satın alma niyetindeki toplam değişimlerin %59,1’ini (R2=0.591) açıklamaktadır. İstatistiksel olarak anlamlı olan bu modelde yer alan değişkenler birlikte önemli düzeyde çevrimiçi satın alma niyetini arttırmaktadır. Ayrıca değişkenler arasındaki korelasyonel ilişkilere bakıldığında, algılanan güvenilirlik (r=0.555, p<0.05), algılanan fayda (r=0.688 p<0.05), finansal tutum (r=0.191, p<0.05) değişkenleri ile çevrimiçi satın alma davranışı arasında anlamlı ve pozitif yönde bir ilişki saptanmıştır. Korelasyonlar hepsinde anlamlı olsa da önem sırasında göre en yüksek ilişki sıralaması, algılanan faydanın ortanın üzerinde, güvenilirliğin orta düzeyde ve finansa tutumun ise düşük düzeydedir. Çalışmanın diğer önemli noktası ise, katılımcıların %23.4’ü koronavirüs hastalığına yakalanmışken, %76.6’sı yakalanmamıştır. Diğer taraftan pandemi döneminin yaşam tarzına ve hayata etkisinin olup olmadığı sorusuna %7.2’si hiçbir şey değişmediğini, %31.1’i çok az şey değiştiğini, %49.1’i oldukça fazla şey değiştiğini ve %12.6’sı her şeyin değiştiğini ifade etmiştir.