Akademik Veri Yönetim Sistemi
3 rd International Conference on Educational Technology and Online Learning – ICETOL 2023, Balıkesir, Türkiye, 20 - 23 Mayıs 2023, ss.214
Dijital vatandaşlık, bireylerin teknolojiyi güvenli, etkili ve diğer bireyler ile ilişkilerinde hak ve sorumlulukları dikkate alarak kullanmasını ifade eden davranışlar olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca, bireylerin önce kendilerini, sonra yaşadıkları toplumu ve dünyayı anlamalarına, keşfetmelerine, toplumsal olgulara dahil olmalarına ve bu olgularda dönüştürücü rol oynamalarına olanak tanıyan internet kullanımına ilişkin beceri ve eylemleri kapsayan bütünlüklü bir yapıya sahiptir. Bu çalışma kapsamında, 2004 ile 2022 yılları arasında Web of Science ve ERIC veri tabanlarında yayınlanmış dijital vatandaşlık kapsamındaki ampirik araştırmaların sistematik incelemesi gerçekleştirilmiştir. Dijital vatandaşlık ile ilgili kavramları tanımlarken Choi’nin (2016) kavramsal analizinde yer alan arama terimlerine (e-vatandaşlık, çevrimiçi vatandaşlık, ağ vatandaşlığı, dijital vatandaşlık, teknoloji vatandaşlığı, internet vatandaşlığı, siber vatandaşlık) başvurulmuştur. Ampirik çalışmaların arasında uygulama gerektiren çalışmalar arandığı için Choi’nin (2016) kavramları ile birlikte eğitim, öğretim, kurs, uygulama, süreç, müdahale gibi ilişkili terimlerle de arama yapılmıştır. Ayrıca bu terimlerin dışında ders planı, materyal ve müfredat kavramları da arama çalışmasına dahil edilmiştir. Önceden belirlenen uygunluk kriterleri ve detaylı okumaların sonucunda aramaya uygun 16 ampirik çalışma incelenmiştir. Sistematik inceleme kapsamında dijital vatandaşlık eğitim müdahaleleri içeren ampirik araştırmalarda öğretim uygulamalarının nasıl gerçekleştirildiği, araştırmaların amacı, çalışma grubu, kuramsal zemini, öğretim süreci, öğretim yöntemleri, kullanılan materyaller, değerlendirme süreci ve önerileri incelenmiş, elde edilen veriler temalaştırılarak sunulmuştur. Çalışmanın raporlanması için 27 adımlık kontrol listesi olan PRISMA yöntemi kullanılmıştır.
Anahtar Sözcükler: Dijital vatandaşlık, öğretim uygulamaları, sistematik tarama, eğitim
programı, siber vatandaşlık