Bu çalışmada, Osmanlı dönemi Mısır hac kafilesinin gönderilmesi ve dönüşü esnasında yapılan kutlamalar ele alınmıştır. Hac ibadetinin Müslümanlar nezdindeki yeri ve hac yolculuklarının zorlukları bu kutlamalara ayrı bir önem katmıştır. Abbasiler döneminde başlayan kutlamalarda siyasi istikrarsızlık nedeniyle devamlılık sağlanamamıştır. Asıl şekline Memlükler döneminde kavuşan bu kutlamalar belirli bir düzene girmeye başlamıştır. Memlükler, Haremeyn’e ve hacılara hizmet etmede gayret sarf etmişler ve bazı dönemler aksasa da her yıl Kâbe örtüsü ve surre gönderilmesine önem vermişlerdir. Bunların ardından Osmanlı Devleti, Memlüklerden aldığı bu kurumları daha da geliştirmiş ve devamlı hale getirmiştir. Özellikle Kâbe örtüsü ve surrenin hac kafilesiyle beraber gönderildiği kutlamalar daha coşkulu olmuştur. Bu kutlamalar esnasında askeri geçit törenleri yapılmış ve o gün resmi tatil ilan edilmiştir. Dervişler, talebeler ve farklı birçok grup bu kutlamalarda yer almış ve Osmanlı Devleti bu kutlamalar için ciddi oranda bütçe ayırmıştır. Mısır’da yapılan kutlamalara Mısır hıdiviyle beraber birçok devlet adamı da katılmıştır.
In this study, we discussed the celebrations which held during the sending Egyptian hajj off and welcoming them in the Ottoman period. The challenges of the journey of the hajj and the significance of itself in the eye of Muslims have added a special importance to these celebrations. Celebrations that started during the Abbasid period could not continue due to political instability. These celebrations, which took their original form during the Mamluks period, began to enter a certain order. The Mamluks made an effort to serve the Haremeyn and the hajji and gave importance to sending the Kaaba cover and surre every year, even if some periods were interrupted. After these, the Ottoman State further developed and sustained these institutions, which it received from the Mamluks. Especially the celebrations where the Kaaba cover and the surre were sent together with the hajji caravan were more enthusiastic. During these celebrations, military parades were held and that day was declared a public holiday. Dervishes, students, and many different groups took part in these celebrations and the Ottoman State allocated a significant budget for these celebrations. Along with the Khedive of Egypt, many statesmen participated in the celebrations held in Egypt.
