ResilienceJournal, vol.4, no.2, pp.305-321, 2020 (Peer-Reviewed Journal)
Kültürel miras; toplumun kimliğiyle, kültürüyle, tarihiyle ilgili somut ve soyut değerlerin tümünü kapsar. Sadece bulunduğu toplumda değil, bütün dünyada barındırdığı tarih, kimlik ve kültür değerleri açısından önemlidir. Dünyada kültürel miras doğal riskler(afet), insan kaynaklı riskler, teknik riskler gibi pek çok risk altında bulunmaktadır. Kültürel mirasa etki eden olası riskler doğal kaynaklı (deprem, sel, yangın, toprak kayması, tsunami,...) ya da insan kaynaklı( Vandalizm, savaşlar, hırsızlık,...) risklerdir. Ancak kültürel miraslara en fazla etki eden riskler afetlerdir. Afetler meydana geldiği çevreye ve topluma farklı şekilde etkilerde bulunur. Bu etkiler arasında; can ve mal kaybı, ekonomik, sosyolojik, psikolojik sorunlar gibi kültür varlıkları için de büyük tehditler oluşturur. Bu tehditleri azaltmak ve yok etmek için afet yönetimi uygulanır. Yaşanan savaşlar, afetler, doğal olaylar sonucunda kültürel mirasların tahrip ve yok olması bütün dünyada miras alanlarının riskleri konusuna dikkatleri çekmiştir. Bu olaylar sonucunda tarihi çevrelerde kültürel mirasa yönelik olası tehditleri azaltmak, afetler sonucu gördüğü zarar ve kayıpları azaltmak ve kültürel mirasın korunması için UNESCO, ICORP,ICOMOS,UNDRR,ICCROM gibi kurum ve kuruluşlar dünya çapında sözleşmeler hazırlamış, kongreler düzenlemiş ve bildiriler yayınlamıştır. Çalışmanın amacı, Türkiye’de yapılan ve uluslararası kurum, kuruluşların yapmış olduğu bütün bu çalışmalar ışığında tarihi çevrelerde kültürel mirasın özgünlük, bütünlük ve sürdürülebilirlik değerlerinin korunarak tarihi çevrelerde kültürel mirasa yönelik olası afet risklerinin tanımlanması ve azaltılması ile mirasın afetlerden en az zararla kurtulması ve çalışmaların 1983 yılında yürürlüğe giren 2863 sayılı “Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu” kapsamında yürütülmesidir. Çalışma kapsamında literatür taraması yapılmış ve elde edilen bilgiler kapsamında konu ele alınmıştır. Literatür araştırmasında konu kapsamında yer alan lisansüstü tezler, ulusal ve uluslararası makaleler, ilgili yasa ve yönetmelikler, UNESCO ve danışma organlarının yaptıkları çalışmalar ve kültürel miras alanlarında yapılan çalışmalar incelenmiştir. Çalışma, somut kültürel mirasların afet riskleri ile sınırlandırılmıştır.