YUGOSLAVYA’DA TÜRK ÇOCUK EDEBİYATINDA“PARTİZAN” SİMGESİ


özlem g.

Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, cilt.0, sa.51, ss.329-348, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 0 Sayı: 51
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.24155/tdk.2021.169
  • Dergi Adı: Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: MLA - Modern Language Association Database, TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.329-348
  • Bursa Uludağ Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Güdümlü bir edebiyat olan Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatı, konu olarak sosyalizmi/komünizmi, onun değerlerini ve ideallerini sıkça işlemiş veya işlemek zorunda kalmıştır. Bundan dolayı çocuk şiirleri ve çocuk hikâyelerinde “partizan” ve “pioner” gibi sosyalizmi/komünizmi hatırlatan simgelere sıklıkla rastlanılmaktadır.Bu çalışmanın amacı, “partizan” simgesi üzerinden Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatının Yugoslavya çocuk edebiyatından hangi yönlerden etkilendiğini açıklarken işlenen ortak değerlerin, simgelerin veya imgelerin Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatındaki iz düşümlerini göstermektir. Öncelikle, çalışmada incelenen metinler, Eski Yugoslavya döneminde Türk çocuk edebiyatının vücut bulduğu Sevinç, Tomurcukve Kuş dergileridir. Bunlara müteakip, bahsi geçen dergilerin ana yayın organı olan Nova Makedoniya Yayınevinden çıkmış, yine bahsi geçen dergilerde de yazar kadrosunda olan şair ve yazarların çocuklar için çıkardıkları şiir ve hikâye kitaplarıdır. İlhami Emin, Fahri Ali, Şükrü Ramo ve Nusret Dişo Ülkü’nün çocuklar için yazdıkları şiir kitapları da incelenmiştir. “Partizan” simgesinin Yugoslavya çocuk edebiyatındaki önemi ve çocuk edebiyatı ürünlerindeki sürekli tekrarlanan sosyalist/komünist imgelerin genel özelliklerinden bahsedilmiştir. Bahsi geçen bu özellikler Yugoslavya’da Türk çocuk edebiyatı eserleri üzerinde tespit edilmeye çalışılmıştır. İncelenen “partizan” simgesi olduğundan dolayı, 1945 ile 1992 yılları arasındaki metinlere odaklanılmış, bu zaman dilimi dışındaki eserler göz ardı edilmiştir. Tespit edilen ve incelenen metinlere yazar veya okur odaklı analizler yapılmıştır. Bu inceleme, elde edilen verilerle genel bir sonuca bağlanmıştır.
As a guided literature, Turkish children’s literature in Yugoslavia hasfrequently studied or dealt with socialism / communism, the values andideals of it. Therefore, reminiscent of socialism/communism symbolssuch as “partisan” and “pioneer” are frequently seen in children’s poemsand stories. The aim of this study is to explain the ways in which Turkishchildren’s literature in Yugoslavia is influenced by Yugoslavian children’sliterature, and to show the projections of the common values and symbolsin Turkish children’s literature in Yugoslavia. The texts examined wereSevinç, Tomurcuk and Kuş magazines, which were formed by the Turkishchildren’s literature in the period of the former Yugoslavia and the poetryand story books of the poets and writers who also wrote in the mentionedmagazines from Nova Makedoniya Publisher, the main publication organof these magazines. Poetry books written by İlhami Emin, Fahri Ali,Şükrü Ramo and Nusret Dişo Ülkü were also examined.The “partisan” symbol was mentioned in the repetitive features ofthe works of children’s literature of Yugoslavia, and the same featureshave been determined on the works of Turkish children’s literaturein Yugoslavia. The study focuses on the texts between 1945 and 1992because of the examined “partisan” symbol. Texts were examined byauthor or readers -oriented analysis. This review was linked to a generalconclusion.