Uçucu Yağ Üretimine Uygun Nane (Mentha L.) Genotiplerinin Belirlenmesi


Kaya Y.(Yürütücü), Tınmaz A. B., Kayahan S., Telci İ., Özek T., Kuşaksız G.

TAGEM Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Projesi, 2020 - 2024

  • Proje Türü: TAGEM Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Projesi
  • Başlama Tarihi: Ocak 2020
  • Bitiş Tarihi: Aralık 2024

Proje Özeti

Önemli tıbbi ve aromatik bitkilerden olan naneden (Mentha L.) distilaston yolu ile elde edilen uçucu yağlar geleneksel kullanım yanında başta ilaç ve kozmetik sektörü olmak üzere bir çok sanayi kolunda kullanılmaktadır. Nane türlerinden elde edilen yağlar dünya uçucu yağ ticaretinde turunçgil yağı ile birlikte ilk iki sırayı paylaşmaktadır. Türkiye’de ağırlıklı olarak baharat amaçlı nane tarımı yapılmakta olup uçucu yağ amaçlı üretim çok azdır. Ancak bu üretim yeterli olmayıp nane yağı ihtiyacı ithalat yolu ile sağlanmakta, bu da önemli döviz kaybına neden olmaktadır. Nane uçucu yağı Türkiye’nin ithal ettiği uçucu yağlar arasında ilk sırada yer almaktadır. Özellikle son yıllarda tıbbi ve aromatik bitkilerin tarımına olan ilgi artmıştır. Ancak üretim yapmak isteyenlerin en büyük sorunlarından biri verim ve kalite açısından doğru bitki materyaline ulaşamamalıdır. Yalova ekolojik koşullarında ilk kez yapılacak olan bu çalışma ile yerli ve yabancı nane çeşit ve genotipleri, ilk önce oluşturulacak gözlem bahçesinde bazı verim ve teknolojik yönünden incelenecek; bitki tür teşhisleri yapılacak ve istenilen özellikler açısından yüksek performans gösteren genotipler ile tesadüf blokları deneme desenine göre denemeler kurulacaktır. Bitkilerin taze, kuru herba, kuru yaprak (kg/da), uçucu yağ verimi (l/da) ile uçucu yağ oranı ve bileşenleri (%) belirlenecek, elde edilen yağların bazı standartlara uygunlukları tespit edilecektir. Çalışma sonucunda uçucu yağ amaçlı üretim yapmak isteyen üreticilere referans bilgiler sağlanmış olacaktır. Çalışma Atatürk Bahçe Kültürleri Merkez Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü’nde 2020-2024 yılları arasında 5 yıl süre ile yürütülecek olup bu koşullara uygun uçucu yağ üretiminde kullanılabilecek genotipler belirlenecektir.