Akademik Veri Yönetim Sistemi
Gerçek A. (Yürütücü), Ercan T.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2018 - 2019
Sermaye yetersizliği gelişmekte olan ülkeler başta olmak üzere birçok ülkeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Küreselleşme süreci ile birlikte sermaye yetersizliğini ortadan kaldırmak için sermayenin serbest dolaşımına imkan sağlanmış ve yabancı yatırımların ülkeye çekilmesine yönelik teşvikler ön plana çıkmıştır. Bu nedenle özellikle gelişmekte olan ülkelerin sermaye yetersizliğini ortadan kaldıracak doğrudan yabancı yatırımlar çok önemli haline gelmiştir. 2000’li yılların başında Türkiye’de doğrudan yabancı yatırımların boyutu yıllık 20 milyar ABD Doları civarında iken 2010 yılından sonra bu tutar 10-15 milyar ABD Doları arasında seyretmiştir. Doğrudan yabancı yatırımlar sayesinde gelişmekte olan ülkeler üretime yönelik bilgi ve uygulama yöntemleri transfer etmektedir. Bunun yanında sanayi hafıza ve tecrübesi önemli ölçüde artmakta, ihracat yapma ve kapasite artış imkânları gelişmektedir.
Doğrudan yabancı yatırımların bir ülkeye gelmesini belirleyen birçok faktör bulunmaktadır. Bu faktörler genel nitelikli olabileceği gibi, yönlendirici ve teşvik edici de olabilir. Bu çalışmada vergisel teşvikler ile ilgili doğrudan yabancı yatırımcıların kararlarını belirleyen faktörlerin sektörel etkinlik analizi yapılmıştır. Bunun için Türkiye’de faaliyet gösteren 400 yabancı sermayeli şirkete anket uygulanmış ve elde edilen veriler faktör analizine tabi tutulmuştur. Elde edilen bulgulara göre ülkemizde doğrudan yabancı yatırımlara yönelik vergi teşviklerin etkinliği açısından en önemli faktörün “Yatırımcı Beklentileri” olduğunu tespit edilmiştir. Sektörel bazda yapılan faktör analizi sonucunda çoğu sektör açısından en önemli faktörün yine “Yatırımcı Beklentileri” olduğu görülmüştür. Ancak imalat sanayi sektörü açısından en önemli faktörün “İş Yapma Kolaylığı” olduğu anlaşılmıştır.