MANARGA BİRLİK P.(Yürütücü), Şahan Y.
TAGEM Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü Projesi, 2024 - 2025
Proje Özeti: Alternaria, birçok doğal
ortamda bulunan patojenik türleri içeren bir küf cinsidir. Alternaria
türleri tarafından 70'den fazla ikincil metabolit üretilmesine rağmen,
bilinen Alternaria toksinlerinden
yalnızca dördü; alternariol (AOH),
alternariol monometil eter (AME), tenuazonik asit (TeA) ve tentoksin (TEN) için risk
değerlendirmesi yapılarak halk sağlığı açısından endişe verici bulunmuştur.
Toksisite çalışmaları çok sınırlı olduğundan insan sağlığına yönelik göreceli
endişe düzeyini değerlendirmek için toksikolojik endişe eşiği (TTC) yaklaşımı
kullanılmaktadır. Söz konusu toksinlere diyetle maruz kalmaya esas olarak
tahıl ve tahıl bazlı ürünler büyük önem taşımaktadır. Projenin oluşturulmasında birincil gerekçe söz konusu
toksinlere tahıl bazlı gıdalar aracılığı ile maruziyetin 2-7 yaş aralığındaki
küçük çocuklarda en yüksek seviyede olması ve Alternaria toksinlerinin insidansı, miktarı ve diyet maruziyetini
içerecek şekilde risk değerlendirilmesinin yapılabilmesi için geçerli
kılınmış analiz metotlarına ihtiyaç duyulmasıdır. Proje ile işlenmiş tahıl
bazlı bebek ve çocuk ek gıdaları için risk oluşturan alternaria
toksinlerini tespit edebilmek amacıyla analiz metodu geliştirilerek
validasyonunun yapılması ve analitik veri elde edilmesinin yanı sıra
piyasadan alınacak numuneler için risk değerlendirmesinin yapılması
amaçlanmıştır. Bu kapsamda farklı ekstraksiyon koşulları ve cihaz şartları
içeren metotlar referans alınarak kaşık maması, kavanoz maması ve
bebek bisküvisi matriksleri ile metot performansları
değerlendirilecektir. Etkinliği en yüksek olduğu belirlenen metot, çalışma
metodu olarak belirlenecek ve validasyon çalışmaları gerçekleştirilecektir.
Tamamlanan validasyon sonrasında piyasada satışa sunulan tahıl bazlı bebek ve
küçük çocuk ek gıdaları analiz edilerek, Alternaria
toksin içerikleri açısından değerlendirilecektir. Proje sonucunda ülkesel
bazda hem işlenmiş tahıl bazlı bebek ve küçük çocuk ek gıdalarında Alternaria
toksinleri analizi için optimize
edilmiş metot verileri elde edilecek hem de “Bebek ve Küçük Çocuk Ek Gıdaları”nda
bulunan Alternaria toksinleri konusundaki risk değerlendirmesi ve
mevzuat çalışmaları için temel oluşturulacaktır. |