Akademik Veri Yönetim Sistemi
Cansev A. (Yürütücü), İpek M., Akpınar A.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2020 - 2021
Pek çok canlının büyüme ve gelişmesi üzerinde olumsuz etkilere sahip olan UV-B ışınları, ozon
tabakasındaki insan kaynaklı etmenlerle meydana gelen incelme nedeniyle her yıl yaklaşık % 0,3-1
oranında artmaktadır. Bu nedenle, her geçen yıl yeryüzüne ulaşan UV-B ışınlarının miktarının ve
beraberinde küresel ısınma oranının da artacağı ön görülmektedir. Bu durumda bitkilerin büyüme ve
gelişmesi de olumsuz etkilenecektir. Yaprakları tüketilen bir bitki olan ıspanağın, UV stresinden
etkilenme potansiyeli yüksektir. Bitkiler UV stresi gibi stres faktörleri ile başa çıkmada güçlü bir
antioksidatif savunma sistemine ihtiyaç duyar. Bir mikro besin elementi olan selenyum (Se) un,
bitkilerin stres ile mücadelesinde önemli bir unsur olduğu son yıllarda araştırmalar bulunmaktadır.
Fakat şimdiye kadar kontrollü koşullarda yetiştirilen ıspanak bitkisinde UV-B stresine bağlı selenyum
etkisinin incelendiği bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle söz konusu projemiz, literatüre yeni veriler
sunmaktadır. Çalışmada Matador çeşidi ıspanak (Spinacia oleracea L.) tohumları kontrollü iklim
dolabında 4 hafta boyunca yetiştirilmiş, ardından ıspanak bitkilerine 4 hafta süresince 1 mg/L ve 5 mg/L
dozlarında selenyum (Se) uygulanması yapılmıştır. Takiben, UV-B stresine maruz bırakılarak ıspanak
bitkilerinde selenyum uygulamasının etkileri gözlenmiştir. Elde edilen sonuçlarımızda 5 mg/L Se
uygulamasının ıspanak bitkilerinde strese neden olduğu ancak 1 mg/L Se un, UV-B stresinde ıspanak
bitkilerine tolerans sağladığı tespit edilmiştir