Akademik Veri Yönetim Sistemi
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2021 - 2022
Son yıllarda yapılan çalışmalar, küresel plastik üretiminin her yıl
artacağını göstermektedir. Plastik üretiminin artması ile deniz ve tatlı su
habitatlarında plastik birikimlerinin artması kaçınılmazdır. Biriken bu
plastikler, rüzgâr ve güneş ışınları gibi çeşitli doğa koşulları ile çağımızın
en büyük sorunlarından biri haline gelen mikroplastiklerin oluşmasına sebep
olmaktadır. Büyük plastiklerin çeşitli koşullar altında parçalanması ile oluşan
mikroplastik grubunun (ikincil mikroplastikler) yanı sıra, özel amaçlar için
doğrudan üretilen mikroplastikler de mevcuttur (birincil mikroplastikler). Ek olarak, 2019
yılında Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tarafından yayınlanmış olan ‘‘İçme Sularında
Mikroplastikler’’ isimli kitapçıkta da belirtildiği gibi, mikroplastiklerin
tespitine yönelik bir standart metot henüz bulunmamaktadır. Mikroplastiklerin tespitine yönelik çeşitli
analiz yöntemleri olmasına rağmen bazı eksiklikler gözlemlenmektedir. Literatürde kapsamlı bir tarama
yapıldığında, mikroplastiklerin matriks ortamından izolasyonunda yaygın olarak
organik çözücülerin kullanıldığı görülmektedir. Bu çalışmada, özellikle yeşil kimyaya uygun olarak, mikroplastiklerin
organik çözücü kullanmadan sucul ortamda analiz edilmesi amaçlanmıştır. Bu sebeple Boyut Eleme Kromatografisi
kullanılmış olup, sulu hareketli fazlara uygun olan farklı gözenek büyüklüğüne
sahip dört Ultrahydrogel kolonunun performansı test edilmiştir. Her bir kolon
için artan molekül kütlelerinin logaritmasına karşı alıkonma zamanına göre
çizilen kalibrasyon grafikleri ile en küçük kareler yöntemi kullanılarak
regresyon katsayıları hesaplanmış ve Ultrahyrogel 250 Å; 500 Å; 1000 Å; 2000 Å kolonları için sırasıyla 0,9977;
0,9890; 0,9789; 0,1306 olarak belirlenmiştir. Bu durumda Ultrahyrdogel 2000 Å
kolonunun çalışmadığına karar verilmiştir. Ardından her bir kolon
için, artan molekül kütlesine karşı alıkonma zamanına göre çizilen kalibrasyon
grafikleri ile teorik plaka sayıları ve plaka yükseklikleri hesaplanmıştır.
Teorik plaka sayıları ve plaka yükseklikleri Ultrahyrogel 250 Å; 500 Å; 1000 Å kolonları için sırasıyla 256 – 0,85 ± 0,40; 713 – 0,44 ± 0,11;
342 – 0,96 ± 0,27 olarak
bulunmuştur. Yapılan çalışmanın sonucunda, mevcut olan kolonlardan üç tanesinin
çalışır olduğu tespit edilmiştir.