Sümer N. (Yürütücü), Şeşen N., Akay A. E.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Araştırma Projesi, 2025 - 2027
Projenin Amacı ve Hedefleri Bu proje, ormanlık alanlarda yasa dışı otlatma faaliyetlerini tespit etmek maksadıyla termal ve RGB kamera ile alınan İHA (İnsansız Hava Aracı) görüntüleri ve insan gözüyle yapılan gözlem yöntemlerini karşılaştırmalı olarak inceleyerek, en doğru ve etkili yöntemi belirlemeyi amaçlamaktadır. Geniş ve engebeli orman arazilerinde insan gözleminin sınırlı kaldığı durumlarda teknolojik araçların sağladığı avantajlardan yararlanarak, yasa dışı otlatmanın görünür hale getirilmesi ve bu tespitlerin cezai işlemlerde yasal olarak kullanılabilirliğinin araştırılması projenin kapsamını oluşturmaktadır. Böylece ormancılıkta sürdürülebilirlik ve koruma çalışmalarına yenilikçi ve bilimsel kanıta dayalı bir yaklaşım kazandırılarak, alan denetimlerinin etkinliği artırılacak ve orman suçlarıyla mücadelede teknolojinin rolü güçlendirilecektir Projenin Konusu ve Kapsamı Bu proje, ormanlık alanlarda yasa dışı otlatma faaliyetlerinin tespitinde kullanılan farklı gözlem yöntemlerinin (termal kameralı IHA, RGB kameralı IHA ve insan gözü ile yapılan gözlemin) karşılaştırmalı olarak analiz edilmesini amaçlamaktadır. Uygulama, otlatmanın yasa dışı olduğu bölgelerde gerçekleştirilen koruma ve denetim çalışmaları sırasında, hayvan sürüsüne rastlanması durumunda cezai işlem uygulayacak yetkili personelin en doğru ve etkili yöntemi kullanmasına yönelik yeni bir teknik yaklaşım geliştirmeyi hedeflemektedir. Proje yalnızca hayvan sayımına odaklanmamakta; aynı zamanda geniş ve engebeli orman alanlarında, insan gözüyle tespit edilmesi güç noktalarda sürdürülen yasa dışı otlatma faaliyetlerini görünür kılarak bu durumun belgelenmesini ve cezai süreçlerde kullanılabilirliğini sağlamayı da kapsamaktadır. Bu sayede hem alan denetimlerinin etkinliği artırılacak hem de ormancılığın yapısal zorluklarına teknolojik bir çözüm önerisi sunulacaktır. Projenin Özgün Değeri Bu proje, yasa dışı otlatma faaliyetlerinin tespitinde farklı gözlem yöntemlerini karşılaştırarak, cezai yaptırımlarda kullanılabilecek bilimsel, hızlı ve kanıta dayalı bir yaklaşım geliştirmesi bakımından özgündür. Geniş ve zorlu orman arazilerinde insan gözüyle tespiti zor ihlallerin, İHA teknolojileri ile belgelenmesini sağlayarak orman koruma faaliyetlerine yenilikçi bir çözüm sunmaktadır. Böylece proje, hem teknolojik altyapılı çevre denetimi hem de cezai işlemlerde kullanılabilecek hukuki delil üretimi açısından önemli bir boşluğu doldurmaktadır. Kuramsal Yaklaşım Bu proje, sürdürülebilir orman yönetimi ve orman koruma uygulamaları çerçevesinde, teknolojik denetim araçlarının etkinliğini incelemeyi amaçlamaktadır. Ormanlık alanlarda yasa dışı otlatma faaliyetlerinin tespiti, klasik yöntemlerle hem zaman alıcı hem de sınırlı kalabilmektedir. Bu nedenle, uzaktan algılama teknolojileri (termal ve RGB kameralı İHA sistemleri), geniş ve erişimi zor orman arazilerinde daha doğru, hızlı ve belgelenebilir veri sunarak orman denetiminde modernleşmeyi mümkün kılmaktadır. Proje, bu teknolojilerin orman suçlarının önlenmesi, kanıta dayalı müdahale ve cezai işlemlerde delil niteliği taşıyan veri üretimi açısından ormancılık politikalarına nasıl katkı sağlayabileceğini araştırmaktadır. Yöntem Bu projede, yasa dışı otlatma faaliyetlerinin tespitine yönelik olarak termal ve RGB kamera ile alınan İHA görüntüleri ve insan gözüyle yapılan arazi gözlemi yöntemleri karşılaştırmalı olarak uygulanacaktır. Belirlenen ormanlık test alanlarında her üç yöntemle eş zamanlı gözlem yapılacak, tespit edilen hayvan sayısı, tespit süresi, görüş mesafesi, çevresel koşullara dayanıklılık ve kayıt altına alma yetenekleri bakımından veriler toplanacaktır. Elde edilen veriler istatistiksel olarak analiz edilerek hangi yöntemin en doğru, hızlı ve cezai işlemlerde kullanılabilir sonuçlar verdiği belirlenecektir. Beklenen Çıktılar ve Yaygın Etkisi Bu proje sonucunda, yasa dışı otlatma faaliyetlerinin tespiti için en etkili gözlem yöntemi bilimsel verilerle ortaya konacak ve orman denetimlerinde kullanılabilecek pratik bir teknik öneri geliştirilecektir. Elde edilecek bulgular, cezai ve idari işlemlerde kanıta dayalı karar alma süreçlerine katkı sağlayacak, ormancılık uygulamalarında İHA teknolojilerinin etkin kullanımı için yol gösterici olacaktır. Proje, ormanların korunması ve sürdürülebilir yönetimi konusunda teknoloji tabanlı denetim modelinin yaygınlaşmasına katkı sunarak hem yerel hem ulusal ölçekte çevresel ve kurumsal fayda sağlayacaktır. |