Küresel yağış veri setlerinin Türkiye'de yağış koşullarını açıklamadaki kapasitelerinin irdelenmesi

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023

Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
Başlama Tarihi: Ocak 2022
Bitiş Tarihi: Ağustos 2023

Proje Özeti

Günlük yağış verileri, özellikle topografik olarak karmaşık ve engebeli arazilerde hidrolojik, jeomorfik ve ekolojik süreçlerin anlaşılması için hayati önem taşımaktadır. Öte yandan, bu veri kaynaklarının kullanımı, yağış anomalisinin aykırı değerlerini temsil eden sel ve kuraklık gibi ekstrem koşulların incelenmesi için de elzemdir. Küresel olarak yağış gözlem istasyonlarının sayısı ve kalitesi her geçen gün artsa da, bu ağ ne yazık ki mekansal ve zamansal temsiliyet açısından yeterli değildir. Bu durum, hem mekânsal hem de zamansal olarak daha kapsamlı olan uydu, reanalizler ve farklı çözünürlüklerde yeniden gridlenmiş yağış verileri gibi birçok kaynaktan elde edilen gözlemlerin kullanılmasına yol açmaktadır. Bu bağlamda, hangi veri setinin gerçek koşulları daha iyi yansıttığı sorusu ortaya çıkmaktadır. Bu soruya cevap verebilmek için bu çalışmada, en kapsamlı olan günlük mevcut 25 küresel yağış veri setinin 221 yer tabanlı gözlem ile nokta bazlı değerlendirme yoluyla karşılaştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla, gözlem ve yağış veri setleri sürekli ve ayrık metrikler kullanılarak yağış miktarları açısından karşılaştırılırken, yüksek ve düşük yağış oluşumunun senkronizasyonu dairesel istatistikler kullanılarak karşılaştırılmıştır. Metrik değerleri veri setleri en iyiden en kötüye doğru sıralanmıştır. Buna göre, sürekli metriklerde APRODITE ve CPC gibi gözlemlerden elde edilen gridlenmiş yağış verileri ile ERA-5 reanaliz model verileri öne çıkarken, ayrık metriklerde PERSIANN-PDIR, CMORPH ve IMERG gibi uydu tabanlı yağış verileri gerçek koşulları yansıtması açısından öne çıkmaktadır. Öte yandan, dairesel istatistik sonuçlarına göre, yağış veri setleri arasında CPC, MSWEP, HydroGFD öne çıkmaktadır. Tüm metriklerin sıralamasına göre yağış ürünleri MSWEP, CPC, HydroGFD, CFSR, GPCP, PERS-PDIR ERA5-Land, MERRA2, ERA5, IMERG olarak sıralanabilir, Sırasıyla APHRODITE, JRA55, CHELSA, CHIRPS, NCEP-NCAR, GLDAS, TRMMrt, PERSIANN -CCS, TRMM, CMORPH, E-OBS, PERSIANN -CDR, COBRA, WFDE5, PERSIANN. Genel olarak, her veri setinin farklı yağış özelliklerini temsil etmek için kendi avantajları vardır. Bu nedenle, bu ürünlerin çalışmanın amacına göre seçilmesi gerektiği vurgulanmıştır.