ŞENTÜRK S. (Yürütücü), UDUM D., ERTUNÇ S.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2022 - 2023
Enzootik pnömoni, dünyada ve ülkemizde buzağıları etkileyen en önemli
hastalıklardan biridir. Bu çalışmada aynı işletmede bulunan; aynı bakım ve besleme
şartlarında sahip, 2-6 aylık yaşta, ‘Enzootik Pnömonili Buzağılarda TNF alfa, CRP ve
SAA Düzeylerinin Klinik Bulgularla Korelasyonu, Prognoz ve Tedavi Üzerindeki
Etkinliğinin Değerlendirilmesi’ amaçlanmıştır.
Çalışmada toplam 30 adet Holstein ırkı buzağı kullanıldı ve Wisconsin Buzağı
Solunum Skorlandırma Tablosuna göre 3 gruba (kontrol, hafif/orta, şiddetli) ayrıldı. 0.
gün tüm grupların solunum skorlandırması ve genel muayenesi yapılarak kan,
transtrakeal aspirat ve derin nazal swap örnekleri toplandı. Hemogram, bakteriyolojik
ekim, virolojik antijen, TNF–α, CRP ve SAA (serum ve transtrakeal aspirat) bakıldı.
7. günde ise sadece hasta grupların solunum skorlandırması, genel muayenesi yapıldı
ve TNF–α, CRP, SAA (serum ve transtrakeal aspirat) bakıldı. Hafif/orta ve şiddetli
gruba 0. gün marbofloksasin (8 mg/kg, sc; 72 saat arayla 2 doz) ve meloksikam (0,5
mg/kg, sc; tek doz) uygulandı.
Çalışmada şiddetli grubun solunum ve muayene bulgularının hafif/orta ve
kontrol grubuna göre arttığı görüldü. Derin nazal swap ve transtrakeal aspiratta çeşitli
bakteriyolojik etkenlere ve viral etkene rastlandı. Tam kan sayımında hasta gruplarda
lökosit, monosit, nötrofil, eritrosit ve trombosit sayısının yüksek olduğu görüldü. 0. ve
7. gün kandan bakılan TNF–α, CRP ve SAA’da ve transtrakeal aspirattan bakılan
TNF–α ve CRP’de grup içi ve gruplar arası istatiksel bir fark saptanmadı. Bunun yanı
sıra 0. günde şiddetli grubun transtrakeal aspiratındaki SAA’da artış gözlendi
(p<0,05). 7. günde ise şiddetli ve hafif/orta grubun SAA’sında istatiksel fark mevcuttu
(p<0,05). Şiddetli grubun SAA’sının 0. ve 7. günü arasındaki fark anlamlı bulundu
(p<0,05).
Sonuç olarak, enzootik pnömonili buzağılarda sadece transtrakeal örnekten
bakılan SAA ile klinik bulgular arasında korelasyon olduğu, prognoz ve tedavi
üzerinde etkili olduğu görüldü.
Anahtar Kelimeler: Buzağı, enzootik pnömoni, TNF–α, CRP, SAA