Kentsel Dönüşüm Projelerine Coğrafi Bakış Bursa Örneği


Creative Commons License

ZAMAN S. (Yürütücü), DUMAN S.

Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, BAP Doktora, 2024 - 2025

  • Proje Türü: Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje
  • Destek Programı: BAP Doktora
  • Başlama Tarihi: Eylül 2024
  • Bitiş Tarihi: Temmuz 2025
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu

Proje Özeti

Kentsel dönüşüm, kentlerin yeniden yapılandırılmasında bir fırsat aracıdır. Kentlerin çehresinin değiştirilmesinde öncülük eden bu araç, mekânsal ve sosyo-ekonomik bağlamda derin etkiler oluşturmaktadır. Bu çalışmanın amacı, kentsel dönüşüm uygulamalarını Bursa kenti ölçeğinde coğrafi açıdan ele almaktır. Bu amaç kapsamında sadece mevcut durum betimlenmeyip geleceğe yönelik öngörülerde de bulunulmuştur. Karma araştırma yöntemi ile yürütülen bu çalışma, dört aşama üzerine inşa edilmiştir. Birinci aşama, Bursa kentindeki dönüşüm uygulamalarının yoğunlaştığı bölgeleri ortaya koymaktır. İkinci aşamada mekânsal istatistik yöntemleri (Local Moran’s I ve Hot Cold Spot) kullanılarak Bursa şehrindeki kentsel dönüşüm süreçlerine yönelik önceliklendirme analizi yapılmaya çalışılmıştır. Üçüncü aşamada Barış Mahallesi’nde (Nilüfer) kentsel yenileme, Mevlana Mahallesi’nde (Yıldırım) alansal temizleme, Tarihi Çarşı ve Hanlar Bölgesindeki (Osmangazi) kentsel koruma uygulamaları, kentsel morfolojik unsurlar bağlamında incelenmiştir. Dördüncü aşamada bu örneklem alanlarındaki mekânsal ve sosyo-ekonomik değişimin yerel gruplara uygulanan anketler ile ortaya konulması hedeflenmiştir. Araştırma sonuçları, Bursa kentindeki dönüşüm uygulamalarının, değeri yüksek ve çok yüksek olan arazi bölgelerinde yoğunlaştığını göstermektedir. Gelir düzeyi düşük, nüfus yoğunluğu fazla olan sahalar, kentsel olanaklar açısından sınırlıdır ve öncelikli dönüşüm bölgeleridir. Kentsel dönüşüm uygulamaları, Barış ve Mevlana Mahallesinde konut unsurlarının yenilenmesi ile ön plandayken Hanlar Bölgesinde tarihi miras unsurlarını gölgeleyen yapıların ortadan kaldırılması ve yerlerine sosyal unsurların inşa edilmesi ile kendini göstermektedir. Dönüşüm sahalarındaki yerel gruplar, kentsel dönüşümü hem olumlu hem de olumsuz yönleriyle değerlendirmektedir. Bu araştırmanın gerek kentin mekânsal açıdan planlanması gerekse toplumsal yaşam kalitesinin artırılmasında karar alıcılar için değerli bilgiler sağlayacağı düşünülmektedir.