Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ertürk E. (Yürütücü), Tuna E. G.
Yükseköğretim Kurumları Destekli Proje, 2023 - 2024
Projenin amacı; non-steroid anti-inflamatuar ilaçlar (NSAİİ) sınıfına giren ‘’Diklofenak’’ın meme kanserinde enerji metabolizması üzerindeki etkisini araştırmak ve meme kanseri başta olmak üzere çeşitli kanser tiplerinde kemoterapide kullanılan Docetaxel (Doc) ve 5-Fluorourasil (5-FU) ilaçları ile birlikte kullanımını değerlendirmektir. Diklofenak; klinik koşullara bağlı olarak farklı dozlarda kullanılan, inflamasyon, ağrı ve ateş gibi bulguları hafifleten ve yaygın olarak reçete edilen NSAİİ grubu ilaçtır. Bu özelliklerinin yanı sıra nöroblastoma, osteoblast, glioma, kolorektal kanser, fibrosarkom, akciğer ve pankreas kanseri gibi farklı kanser türlerinde Diklofenakın antikanser özelliklere sahip olabileceği gösterilmiştir. Meme kanseri (MCF-7), prostat kanseri (PC3) ve tiroid kanseri (TPC-1) hücre hatlarında yapmış olduğumuz ön deneme sonuçlarında Diklofenak tedavisinin en etkili olduğu kanser hücre tipinin meme kanseri olduğu görülmüştür. Buna göre projede, kanser hücrelerinin karakteristik özelliklerinden olan ‘’aerobik glikoliz (Warburg Etkisi)’' üzerine yoğunlaşarak meme kanserinde Diklofenak tek başına ve Diklofenak+Doc, Diklofenak+5-FU kombinasyon tedavilerinin glikoz metabolizması üzerindeki etkisinin ilk kez ortaya konulması hedeflenmektedir.
Günümüzde Drug Repurposing yani İlaç Yeniden Konumlandırma olarak bilinen kavram kanser araştırmaları için son derece önem kazanmıştır. Bu kavram; hastalıkların tedavisi için klinikte kullanılan ilaçların orijinal endikasyonlarının kapsamı dışında yeni kullanım alanlarının belirlenmesi olarak tanımlanır. İlaç yeniden konumlandırma ve ilaç kombinasyonları, onkolojide toksisiteyi azaltarak ilaç etkinliğini artırmak ve kanser tedavisini iyileştirmek amacıyla uygulanan başlıca yaklaşım haline gelmiştir. Bu kapsamda Diklofenak, özellikle son yıllarda çeşitli kanser tiplerinde anti-kanser aktivitesi ve ilişkili mekanizmaların araştırıldığı önemli ilaçlardan biridir. Diklofenakın anti-kanser etkileriyle ilişkili olarak en çok araştırılan mekanizmalar hücre döngüsü regülasyonu ve apoptozun indüklenmesi olarak karşımıza çıkmaktadır. Ancak, bu ilacın meme kanserinde enerji metabolizmasına etkilerine yönelik yapılan çalışmaların oldukça sınırlı olduğu dikkat çekmektedir. Bu projede; meme kanseri hücrelerinde (MCF-7) Diklefonakın tek başına, Doc ve 5-FU kemoterapi ilaçlarıyla kombinasyon halinde tedavisinin anti-kanser aktivitesi, glikoz metabolizmasına yönelik etkileri ilk kez ortaya konulacaktır.
Projenin amaç ve hedefleri doğrultusunda, MCF-7 hücrelerinde farklı dozlarda Diklofenak+Doc ve Diklofenak+5-FU uygulaması yapılacak ve canlılık analizleri gerçekleştirilecektir. Canlılık analizi sonucunda etkili görülen dozlarda Diklofenak tek başına, Diklofenak+Doc ve Diklofenak+5-FU uygulanan hücrelerde glikoz metabolizmasının değişimi glikoz ve laktat analizleri ile değerlendirilecektir.
Böylece, Diklofenak ve kombinasyon uygulamalarının meme kanserinde anti-kanser aktivitesi ve glikoz metabolizmasına etkisi ilk kez değerlendirilecek, anti-kanser ilaç stratejileri için yeni bilgiler ortaya konulacaktır. Projenin bulgularına göre, ileri çalışmalarda Diklofenak ve kombinasyon tedavisinin glikolizin yanı sıra mitokondriyal aktiviteyle ilişkisi ve enerji metabolizmasına yönelik altta yatan moleküler bağlantıların araştırılması planlanmaktadır.