Akademik Veri Yönetim Sistemi
SİNCİK M. (Yürütücü), Göksoy A. T.
TÜBİTAK Projesi, 2015 - 2019
Proje kapsamında kolza (Brassica napus L.), Etiyopya hardalı (Brassica carinata Braun.) ve Hint hardalı (Brassica juncea (L.) Czern.) türlerine ait genotiplerin verim, verim komponentleri ve kalite özellikleri ile biyodizel yapımına uygunlukları incelenmiştir. Bu amaçla ilk iş paketi olarak ileri kademe kolza hatları şahit çeşitlerle beraber çok lokasyonlu verim denemelerine alınarak tane verimi, yağ kalitesi ve biyodizele uygunluk yönünden araştırılmıştır. Ayrıca, bu hatlara ait adaptasyon ve stabilite parametreleri belirlenmiştir. Projenin ikinci ve üçüncü iş paketlerinde ise Kanada ve Alman Gen Bankalarından sağlanan 68 adet Hint hardalı ve 38 adet Etiyopya hardalı hattı 3 tekerrürlü diktörtgen latis deneme düzenine göre şahit çeşitlerle birlikte yetiştirilerek, verim ve kalite özellikleri ile biyodizel üretimine uygunluk durumları incelenmiştir. Ayrıca, bu hatlar arasındaki genetik uzaklığı göstermek için ayırma (diskriminant) analizi ve istenen sayıda grupları ayırt etmek için ise kümeleme (cluster) analizleri yapılmıştır.
Araştırma sonucunda, projede ele alınan ileri kademe kolza hatlarının yağ kalitelerinin yemeklik olarak kullanıma uygun olduğu, hepsinin biyodizel üretiminde kullanılabileceği, verim potansiyeli bakımından BC-12 ve QC-25 kolza hatlarının çeşit adayı olma potansiyeli taşıdığı belirlenmiştir. Araştırmada en yüksek tane verimine sahip Hint hardalı genotipi 412.1 kg/da ile BJ-37 hattı, Etiyopya hardalı genotipi ise 568.2 kg/da ile BC-10 hattı olmuştur. Çalışmada ayrıca, Hint ve Etiyopya hardalı genotiplerinin yüksek erusik asit içeriği nedeniyle biyodizel üretiminde kullanılabileceği; Etiyopya hardalı genotiplerinin Hint hardalı genotiplerine göre daha yüksek bir verim potansiyeline sahip olduğu dikkati çekmiştir.