Kumral N. A. (Yürütücü)
TÜBİTAK Projesi, 2012 - 2013
Tetranychus urticae (Koch) (Acari: Tetranychidae) birçok üründe zararlı olmakla
birlikte özellikle domateste önemli bir zararlıdır. Bu çalışmanın amacı, 14 domates
çeşidi üzerinde T.urticae’ nin popülasyon değişimi ve bitki özelliklerini (tip 1 ve 4
trikom yoğunluğu) değerlendirmektir. Bu çalışmada yabani bir çeşitle hibritlenmiş
Beaufort (Lycopersicon hirsutum× L. esculentum) çeşidi ve Alsancak, Aytina, Beril,
Bt-236, Dante, Elegro, Impala, Platinium, Süper Red, Swanson, Simena, Troy ve Y67 adlı 13 kültür çeşidi kullanılmıştır. Bu çalışmada ayrıca, akarın 11 farklı domates
çeşidi üzerinde akarın canlılık oranı, gelişim süresi, ovipozisyon süresi ve miktarı ve
yaşam çizelgesi parametreleri değerlendirilmiştir. Çalışmalar sonucunda, Beaufort
domates çeşidi üzerinde beslenen akarın rm (0,121), Ro (5,79) ve GRR (5,79) ve akar
popülasyon gelişimi değerlerinin diğer çeşitler üzerinde beslendiğinde elde edilen
değerlerden daha düşük olduğunu göstermiştir. Bununla birlikte en düşük canlılık
oranı Beaufort çeşidinde belirlenmiştir. Tip 1 trikom yoğunluğu özellikle de glandular
tip 4 yoğunluğu önemli bir şekilde diğer çeşitlere göre yüksek bulunmuştur. Bt-236
çeşidi canlılık oranı, yaşam çizelgesi parametreleri ve yaprak yüzeyindeki tip 4
trikomu yoğunluğu açısından Beaufort’ a yakın olduğu bulunmuştur. Yaşam
parametreleri ve popülasyon düzeylerine bakılarak, sırık domates çeşidi olan Y-67 ve
Aytina çeşitleri çok hassas bulunmuştur.