Etkinlik Kategorisi: Bilimsel Kongre / Sempozyum Organizasyonu
Etkinlik Türü: Sempozyum
Etkinlik Organizasyonu Yılı: 2022
Katılımcı Sayısı: 24
Özet:
Tarih öncesi çağlardan bugüne önemini koruyan Bursa şehri, Roma ve
Bizans dönemlerinde siyasi ve iktisadi bir merkez olarak dikkati çekmiştir.
1326 yılında Osmanlı hâkimiyeti altına girdikten sonra devletin ilk başkenti
olan Bursa şehri, zirai ve ticari önemine ek olarak küçük el sanatları ve
üretimi ile de ön planda olmuştur. Günümüze kadar uzanan tarihi dokusu,
hanları, ibadethaneleri ve külliyeleri ile Bursa Osmanlı’nın imparatorluk
ihtişamını yansıtmaya devam etmektedir. Coğrafi konumunun getirdiği
avantaj, başkent İstanbul’a yakınlığı ve Anadolu içlerine uzantısının kolaylığı,
liman beldelerine sahip olması Bursa şehrinin geçmişten günümüze hızla
büyüyen ve gelişen bir şehir olmasını sağlamıştır.
Osmanlı Devleti’nin çok uluslu imparatorluk yapısının yansıması
olarak farklı etnik ve dini kimliklerin etkisi Bursa özelinde de tarihi mekânlar
ve mimari doku üzerinden izlenebilmektedir. Osmanlı’nın başkenti Edirne’ye
ve sonrasında İstanbul’a taşındıktan sonra da Bursa, İstanbul’un ya da
sarayın arka bahçesi olarak itibarını korumuştur. Bu denli önemli ve değerli
bir şehir olması, Osmanlı’nın çözülme döneminde Bursa’yı Osmanlı
coğrafyası üzerinde farklı emelleri olan emperyalist güçlerin hedef bölgeleri
arasına sokmuştur. Bu tutum, I. Dünya Savaşı sonrası Bursa’nın, gerek İtilaf
Devletleri’nin gerekse taşeronlarının (Rum ve Ermeniler) işgal ve
tehditlerine maruz kalmasına neden olacaktır. İşgallere gerekçe olan
Mondros Mütarekesi’nin 7. maddesi ile Mudanya-Gemlik limanları vasıtası
ile antlaşmanın 8 ve 9. maddelerinin kapsamına giren Bursa’da antlaşma
hükümleri ateşkesin imzasından hemen sonra uygulamaya sokulmuş, resmi
işgal ise 8 Temmuz 1920’de gerçekleşmiştir. Bursa merkezi ve ilçelerinin
hemen hemen hepsi işgal döneminde Yunanlıların, Rumların ve Ermenilerin
şiddetine, baskısına maruz kalmış, işgalin ötesinde büyük bir mezalim ve
kıyım yaşamıştır.
‘2 yıl, 2 ay, 2 gün’ süren işgal Milli Kuvvetlerin 11 Eylül 1922’de Bursa
merkezine girerek Bursa’yı geri alması ile sonlanmıştır. Bu süreç yazıya
dökülürken elbette çok kolay ifade edilebilmektedir, fakat zamanın
tanıklarının saçlarını ağırtan, onları hayattan koparan, anayı babayı oğulu
kızı eksilten acımasız bir süreçtir bu. Bursa kenti ve halkı bu sancılı günleri
hiç kolay geçirmemiştir ve bu günlerin izleri gerek toplumsal hafızada, gerek
belgelerde, gerekse fiziksel dokuda hala canlılığını korumaktadır. İşte bu
noktada Bursa’nın Yunan işgalinden kurtuluşunun 100. yıldönümünde,
Bursa Büyükşehir Belediyesi ve Bursa Uludağ Üniversitesi ortaklığı ile
Bursa’nın işgal ve kurtuluş sürecini yeniden hatırlamak, o izlerin üzerinden
bir kez daha geçmek amacı ile bir bilgi şöleni hazırlığına girişilmiş ve
“İşgalden Kurtuluşa Millî Mücadele Döneminde Bursa Sempozyumu” adı ile
16 Eylül 2022 tarihinde bu etkinlik gerçekleştirilmiştir.