Gemlik çeşidi zeytin bahçelerinde farklı insektisit uygulamalarının zararlı popülasyonu, zararı ve zeytin verimine etkilerinin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2014

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gamze Mertoğlu

Danışman: NABİ ALPER KUMRAL

Özet:

Bu çalışma 2013-2014 yıllarında Bursa ili, Görükle Kampüsü (Nilüfer), Keramet Köyü (Orhangazi) ve Ortaköy Köyü (Orhangazi)'de bulunan Gemlik çeşidi zeytin bahçelerinde yürütülmüştür. Zeytin ana zararlılarından Zeytin güvesi, Prays oleae (Bernard) (Lepidoptera: Yponomeutidae), Zeytin sineği, Bactrocera oleae (Gmelin) (Diptera: Tephritidae) ve Zeytin psillidi, Euphyllura phillyreae (Foester) (Hemiptera: Psyllidae)'ya karşı, hedef dışı organizmalara ve insanlara daha az zararlı olduğu bildirilen bir juvenil hormon analoğu olan pyriproxyfen, kitin sentezi engelleyici insektisitlerden diflubenzuron ve genel kontak etkili insektisitlerden olan sentetik piretroitli deltamethrin ile aynı ilacın bir neonikotinoidli insektisitle (thiacloprid) karşımı olan bir formülasyonu kullanılmıştır. Kullanılan insektisitlerin zeytinde öne çıkan zararlıların popülasyon düzeylerine, zarar oranlarına, verime ve kaliteye (dane iriliğine) etkileri iki yıl boyunca araştırılmıştır. Zeytin güvesi çiçek ve meyve nesli için yapılan ilaçlamalarda çiçek nesli için, diflubenzuron+deltamethrin (Dimilin+Decis), meyve nesli için thricloprid+deltamethrin (Proteus) etkili bulunmuştur. Zeytin güvesi yumurta ve larva kontrolünde pyriproxyfen (Admiral) daha etkili bulunmuştur. Zeytin pamuklubiti mücadelesi için diflubenzuron+deltamethrin (Dimilin+Decis), daha etkili bulunmuştur. Sonuçta, ilaçlanan parsellerle ilaçlama yapılmayan parseller karşılaştırıldığında, her iki insektisit uygulaması da zararlı popülasyonlarını ve zarar oranlarını azaltırken, ilaçlı uygulamalar arasında önemli bir farklılık görülmemiştir. Fenolojiye bakılarak ilaçlamanın tespiti amacıyla, çiçek nesli için 9. ve 10. fenolojik dönem; meyve nesli için 15. ve 16. fenolojik dönem belirlenmiştir. Kontrol parsellerinde ilaçlanan parsellere göre önemli düzeyde daha az zeytin elde edilmesine rağmen, dane çapı daha iri olmuştur. Uygulanan insektisitlerden pyriproxyfen zeytin dane gelişimi ve olgunlaşmasında bir miktar geriliğe sebep olmuştur. İlaçlı uygulamalar arasında meyve kalitesi ve miktarı her iki yılda da deltamethrin+thricloprid (Proteus, Bayer) uygulanan parsellerde yüksek bulunmuştur.