Osmanlı modernleşmesi bağlamında kadın algısı (Demet ve Genç Kadın dergileri örneğinde)


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Seda Ekrem

Danışman: ZEYNEP DÖRTOK ABACI

Özet:

Bu çalışma, Osmanlı modernleşmesi ile değişen kadın algısını, Demet ve Genç Kadın dergilerindeki söylemden hareketle çözümlemeyi hedeflemektedir. Çalışmada eleştirel söylem analizi yöntemi kullanılarak söylemin eril ve ideolojik göndermelerinin deşifre edilmesi amaçlanmaktadır. 1908-1919 sürecindeki mevcut kadınlık algısını yerleşik toplumsal cinsiyet rolleri üzerinden tanımlamayı hedefleyen çalışma, salt kadınlık bilgisine ulaşmakla kalmayıp mevcut bilgiyi güç- söylem ilişkisi bağlamında ele almaktadır. Çalışma üç ana bölümden oluşmaktadır. Birinci bölüm politik ve entelektüel bir kuram olarak feminizm; feminizm kavramı, feminizmin tarihsel seyri ve feminist yaklaşımlar/çatışan feminizmler alt başlıklarını içermektedir. İkinci bölümde Osmanlı Kadın Hareketi; Tanzimat ve II. Meşrutiyet dönemi olarak ele alınmakta, dönemin fikir akımlarında kadınlık algısına da yer verilerek mevcut fikirlerin kadına yaklaşımı "makbul kadın", "yeni kadın", "milli kadın" söylemleri ekseninde incelenmektedir. Çalışmanın üçüncü bölümünde ise Demet ve Genç Kadın dergilerindeki makaleler kadın-annelik, kadın-moda, kadın-eğitim, kadın-ahlak, kadın-terakki, kadın-modernleşme başlıkları altında eleştirel söylem çözümlemesi yöntemi ile incelenmektedir.