Türkiye'ye karşı açılan haksız rekabet soruşturmaları ve ihracata yönelik teşvik (devlet desteklerinin) uygulamalarının analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Alper Kaya

Danışman: UFUK SELEN

Özet:

Dış ticaret; ihracat olarak nitelendirilen dış satım ve ithalat olarak nitelendirilen dış alımdan oluşur ve dış ülkelerle mal, hizmet bazında yapılan ticaret akımlarının USD bazında değerlendirmesini içerir. Bir ülkenin ekonomik ilişkilerinin önemli bir bölümünün, dış ticaret istatistiklerinde gözlemlenmesi mümkündür. Ekonomik kalkınmanın sağlanması ve yüksek milli gelire sahip olmamın yolu olarak görülen dış satım anlamına gelen ihracat; ülkemiz adına büyük öneme sahiptir. Ekonomik büyüme dış ticareti etkilediği gibi dış ticaret de ekonomik büyürneyi etkileyebilir. Dış ticaretin statik ve dinamik olmak üzere iki yararıvardır. Statik yararı karşılaştırmalı üstünlükler teorisine göre bir uluslararası uzmarılaşma ve iş bölümünün bir defalık yararını ifade etmektedir. Statik yararı bir defalık olmasına karşın dinamik yararları fazla ve süreklidir. Bu faydalar en çok GOÜ'lerde farkedilebilir. 1980'li yıllardan itibaren kalkınmasını ihracat dayalı kalkınma modeli çerçevesinde belirleyen Türkiye; uygulanan bu politika sonucunda önemli aşamalar kaydetmiş bulunmaktadır. Gelişmekte olan ülkeler genelinde ihracatın ağırlık kazanması ve özellikle son dönemlerde peş peşe yaşanan ekonomik dalgalanmalar uluslararası ticarette rekabetin yoğunlaşmasını, korumacılık eğilimlerinin artmasını ve sonuçta uluslararası ticaretin daha dinamik ancak daha karmaşık bir yapıya bürünmesine yol açmıştır. Ülkemizde 1980'lerle birlikte ihracata dayalı büyüme modeli tercih edildiğinden ötürü, ihracat ve ihracatın teşviki önem arz etmektedir. Bu çalısmada ihracat tesvikleri teknik olarak incelenerek, mevcut uygulamalar; uluslararası mevzuat çerçevesinde değerlendirilmiştir. Türkiye'ye karşı açılan soruşturmalar ve Türkiye'nin açtığı soruşturmalar da çalışmanın konusu olmuş ve ihracata yönelik devlet yardımları uygulamalarında karşılaşılan sorunlar da ifade edilerek ihracatı teşvik uygulamalarının ihracata daha fazla katkı sağlaması yönünde çözüm önerileri üzerİnde durulmuştur.