Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2020
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: Eren Çabuk
Danışman: HATİCE ŞAHİN
Özet:Oğuz Türkçesi yazı dilinin gelişimini daha iyi anlayabilmek amacıyla incelemiş olduğumuz Envârü'l-Âşıkîn, 855 (hicri) yılı Muharrem ayının birinde yani miladi olarak 3 Şubat 1451 yılında Yazıcıoğlu Ahmed-i Bîcân tarafından nesir türünde istinsah edilmiş dini bir eserdir. Eski Anadolu Türkçesi devrinde kaleme alınmış ve o devrin dil özelliklerini taşıyan bir eser olan Envârü'l-Âşıkîn'in çeşitli kütüphanelerde pek çok nüshası bulunmaktadır. Eserin bilinen en eski tarihli nüshası Pertev Paşa nüshasıdır. Çalışmamıza konu olan bu nüsha, İstanbul Süleymaniye Kütüphanesi'nin Pertev Paşa bölümünde, 00229M demirbaş numarasıyla yer almaktadır. 397 varaktan oluşan nüshada, metin çerçeve içerisinde yalnızca ayetler, hadisler, dualar ve bölüm adları kırmızı olmak üzere siyah mürekkep kullanılarak harekeli nesih ile yazılmıştır. Satır sayısı genellikle 15 olmakla birlikte kimi sayfalarda 16, 17 satıra kadar çıktığı görülmektedir. Nüshanın 396b varağında, eserin Pîri bin Ali bin Posal (?) tarafından 918 (hicri) yılında Rebiü'l-evvel ayının ortasında salı günü (Haziran 1512) istinsah edildiğine dair bir kayıt bulunmaktadır. "Giriş", "Şekil Bilgisi", "Metin", "Dizin" ve "Tıpkıbasım Örnekleri" olmak üzere beş bölümden oluşan çalışmanın "Giriş" bölümünde, Envârü'l-Âşıkîn'in yazılmış olduğu Eski Anadolu Türkçesi dönemi, Envârü'l-Âşıkîn'in muhtevası, nüshaları ve eserin müellifi olan Yazıcıoğlu Ahmed-i Bîcân hakkında bilgiler verilmiştir. "Şekil Bilgisi" bölümünde yapım ekleri, çekim ekleri, zamirler, sıfatlar, zarflar ve edatlar örneklendirilerek açıklanmıştır. "Metin" bölümünde, Envârü'l-Âşıkîn'in Pertev Paşa nüshasının 133a-264a varakları arasında yer alan kısmın çeviri yazılı metni ortaya konulmuştur. "Dizin" bölümünde, "TürkSözDiz v.3.2" dizin hazırlama programı kullanılmıştır. Eski Anadolu Türkçesi dönemi söz varlığına katkı sağlamak amacıyla hazırlanan dizinde yer alan sözcükler, alfabetik bir şekilde sıralanmış ve sözcüklerin metin içerisindeki kullanımlarına dikkat edilerek anlamları ve hangi dile ait oldukları yazılmıştır. "Tıpkıbasım Örnekleri" bölümünde, Envârü'l-Âşıkîn'in Pertev Paşa nüshasından bazı kısımların tıpkıbasım pozlarına yer verilmiştir. Çalışmanın sonunda; sonuç bölümüne ve çalışmada kullanılan kaynaklara yer verilmiştir.