Ülkemizde yeni bir meyve zararlısı Adoxophyes orana'nın farklı konukçu bitkilerinde ergin popülasyon dalgalanması ve zararı üzerine araştırmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, ZİRAAT FAKÜLTESİ, BİTKİ KORUMA, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2011

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BİLGİ PEHLEVAN

Danışman: Orkun Barış Kovancı

Özet:

Bu çalışma, 2009-2010 yıllarında Bursa İli İnegöl ilçesine bağlı Deydinler köyünde armut, kiraz, şeftali ve elma bahçelerinde yapılmıştır. Adoxophyes orana (Fischer von Röslerstamm) (Lepidoptera: Tortricidae)' nın nın ergin popülasyonunun izlenmesinde delta tipi feromon tuzaklar kullanılmıştır. Tuzaklarda yakalanan ergin sayıları haftalık olarak değerlendirilmiştir. Yapılan çalışma sonucunda, Türkiye' de ilk olarak Bursa'nın Gürsu ilçesinde 2005 yılında armut ve şeftali bahçelerinde tespit edilen A. orana, kiraz ve elma bahçelerinde de Türkiye' de ilk defa yakalanmış, 2 yıl boyunca popülasyon dalgalanması izlenmiş ve bu bahçelerde meyve ve yapraktaki zarar oranı belirlenmiştir. A. orana erginleri, 2009 ve 2010 yıllarında sırasıyla şeftali ve elma bahçelerinde 13 Mayıs (350,4 günderece) ve 3 Mayıs (356,8 günderece)' ta ve armut ve kiraz bahçelerinde ise 20 Mayıs (442,5 günderece) ve 3 Mayıs (356,8 günderece)' ta uçuşa başlamış ve 2009 yılında Eylül başı, 2010 yılında Eylül sonlarına kadar uçuşu devam etmiştir. Her iki yılda en fazla yakalanma şeftali bahçelerinde olmuş, şeftaliyi armut ve kiraz bahçeleri izlemiş, en az yakalanma ise elma bahçelerinde olmuştur. A. orana erginleri çalışma yapılan tüm meyve bahçelerinde 3 uçuş yapmış ve 2 tam döl ile 1 kısmı döl vermiştir.Çalışma yapılan ilaçlanmış bahçelerde larvaların zarar oranın belirlenmesi amacıyla yapraklar ve meyveler incelenmiştir. Meyvedeki zarar oranını belirlemek için, iki yılda Temmuz ve Eylül aylarında yapılan incelemeler sonucunda zarar şeftalide %1,35, armutta %0,75 olmuş, ancak muhtemelen ilaçlamalar nedeniyle elma ve kirazda herhangi bir zarar gözlenmemiştir. Yapraktaki zarar oranını belirlemek için Temmuz ayında yapılan incelemeler sonucunda zarar oranı 2009 yılında kirazda %7,4, şeftalide %4,4, armutta %2,8 ve elmada %2,4, 2010 yılında kirazda %11,2, şeftalide %7,8, armutta %4,8 ve elmada %6,6 olmuştur. Özellikle şeftali bahçelerinde yapılan yoğun ilaçlamalara rağmen A. orana' nın ekonomik zarar verebileceği belirlenmiştir. Ayrıca armut meyvesinde de zarar potansiyeli oldukça yüksektir.