Sütçü düvelerde cinsiyeti belirlenmiş sperma ile östrus başlangıcını takiben farklı saatlerde tohumlamanın gebelik oranı üzerine etkisi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, VETERİNER FAKÜLTESİ, KLİNİK BİLİMLER, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BARIŞ GÜNER

Danışman: Ahmet Gümen

Özet:

Bu çalışmada düvelerde cinsiyeti belirlenmiş sperma (CBS) ile östrus başlangıcını takiben farklı zamanlarda tohumlamanın gebelik oranı üzerine etkisinin belirlenmesi amaçlandı. Çalışmada 299 adet 13 aylık ve üzeri Holstein ırkı düve kullanıldı. Çalışmaya hem östrus indüksiyonu/senkronizasyonu (tek doz PGF2α) sonrası hem de doğal östrusa gelen düveler dahil edildi. Düvelerin östrus takibi aktivite-geviş ölçer sistemi (SCR Dataflow II) ile yapıldı. Östrusları tespit edilen düveler rastlantısal olarak üç gruba ayrıldı; Grup1 (n=100) östrus başlangıcından itibaren 12-16. saatler, Grup2 (n=100) 16,1-20. saatler, Grup3 (n=99) ise 20,1-24. saatler arasında üç farklı boğaya ait CBS ile tohumlandı. Düvelere 30±3 ve 60±3 günlerde olmak üzere ultrasonografi ile iki kez gebelik muayenesi yapıldı. Sıcaklık stresini değerlendirmek amacıyla Sıcaklık-Nem İndeksi (SNİ) kullanıldı. İstatistiki değerlendirmeler SPSS paket programı kullanılarak yapıldı. Birinci gebelik muayenesinde Grup1'de %49,0 (49/100); Grup2'de %49,0 (49/100) ve Grup3'de %58,6 (58/99) gebelik oranı tespit edildi. Gruplar arasında istatistiki fark belirlenemezken, Grup3'te diğer gruplara göre yaklaşık %10'luk sayısal bir farklılık belirlendi. İkinci gebelik muayenesinde (Grup1'de %49,0; Grup2'de %47,0 ve Grup3'de, %55,6) gruplar arası fark saptanamadı. Kullanılan spermalar karşılaştırıldığında C boğasına ait sperma ile (%65,6) diğer iki boğaya ait spermalara (A boğası sperması %41,4; B boğası sperması %49,5) göre daha fazla (p<0,02) gebelik elde edildi. Tohumlama günü SNİ'nin 72'nin üzerinde (%50,0) ve altında (%52,5) olması durumunda gebelik oranın değişmediği belirlendi. Sonuç olarak, boğalar arasında fertilite farkının olduğu ve sütçü düvelerde CBS ile östrus başlangıcından 20,1-24 saat sonra (Grup3) yapılan tohumlamanın gebelik oranını yaklaşık %10 arttırdığı ancak gruplar arasında istatistiki farkın olmadığı saptandı.