Balıkesir bölgesinde yetiştirilen simmental sığırlarda süt ve döl verim özellikleri için genetik parametre ve damızlık değer tahmini


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BURAK GÜNDOĞAN

Danışman: Serdar Duru

Özet:

Bu araştırmanın amacı Simmental sığırlarda süt ve döl verim özellikleri için genetik parametre ve damızlık değerleri tahmin etmektir. Araştırmanın materyalini Balıkesir’de özel bir işletmedeki 678 baş Simmental sığır oluşturmuştur. Araştırma, 2018 yılı Nisan ve Mayıs ayları içerisinde yapılmıştır. Süt ve döl verimi özelliklerine etkili faktörlerin belirlenmesi için ANOVA, genetik parametrelerin tahmini için REML, damızlık değerlerin tahmini için BLUP kullanılmıştır. Genetik parametrelerin tahmini için iki model kullanılmıştır. Birinci modelde random faktör olarak sadece hayvanın etkisi yer alırken ikinci modelde buna ek olarak kalıcı çevresel etkiler bulunmaktadır. Sürüde ortalama ikizlik oranı %18,9, güç doğum oranı %7,4, yavru atma oranı %2,4, buzağılarda ölü doğum oranı %7,7, ikizlerde ölü doğum oranı %15,7, güç doğumlarda ölü doğum oranı %33,3 bulunmuştur. Tek ve ikizlerde güç doğum oranı sırasıyla %7,1 ve %9,6 bulunmuştur. Dişilerde ve erkeklerde ölü doğum oranı sırasıyla %6,1 ve %8,4 bulunmuştur. Laktasyon süresi, kuruda kalma süresi, pik süt verimi, 305 gün süt verimi için en küçük kareler ortalamaları sırasıyla 339,2 gün, 73,6 gün, 34,9 kg, 7602,6 kg bulunmuştur. İlk tohumlama yaşı, ilk buzağılama yaşı, gebelik başına tohumlama sayısı, gebelik süresi, buzağılamadan ilk tohumlamaya kadar geçen süre, servis periyodu ve buzağılama aralığı için ortalamalar sırasıyla 15,9 ay, 27,3 ay 2,1 adet, 279,2 gün, 84,1 gün, 139,8 gün, 411,9 gün bulunmuştur. 305 gün süt verimi için kalıtım derecesi model 1’de 0,37±0,03 ve tekrarlanma derecesi model 2’de 0,12±0,13 olarak tahmin edilmiştir. İlk buzağılama yaşı için kalıtım derecesi 0,38±0,15 ve buzağılamadan ilk tohumlamaya kadar geçen süre için tekrarlanma derecesi 0,87±0,06 bulunmuştur. Diğer süt ve döl verim özelliklerinin kalıtım dereceleri ve tekrarlanma dereceleri çok düşük tahmin edilmiştir. 305 gün süt verimi ile gebelik başına tohumlama sayısı, servis periyodu ve buzağılama aralığı arasındaki genetik korelasyonlar sırasıyla +0,64, +0,52 ve +1,0 tahmin edilmiştir. Bu sonuçlar süt verimi ile döl verimi arasındaki ters ilişkiyi yansıtmaktadır. Sürüde ineklerde 305 gün süt verimi için yıllık genetik ilerleme -38,6 kg/yıl olarak belirlenmiştir. Bu sonuçlara göre 305 gün süt verimi için orta düzeyde genetik varyasyon bulunduğu ve seleksiyonla yeterli düzeyde genetik ilerleme elde edilebileceği söylenebilir. Ancak bununla birlikte sürüde etkili ve sürekli bir genetik seleksiyon uygulanmadığı görülmektedir.