Sinan mimarisinde görsel karmaşıklığın hesaplamalı analizi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2020

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: EMRE KURUÇAY

Danışman: Özgür Mehmet Ediz

Özet:

Mimarlık, bir dönem ya da toplum dinamizmini en görünür şekilde içinde barındıran; fakat bu dinamizme ait izlerin kolaylıkla sürülemediği üründür. Klasik dönem Osmanlı mimarisinin en gelişmiş örneklerini oluşturan Sinan mimarisine ait incelemelerde de bu ilişki sadece genel çizgileriyle ortaya konulmaktadır. Son yıllarda, Sinan'ın tasarım yaklaşımı pek çok araştırmacı tarafından incelenmiş ve Sinan'ın mimari tasarım anlayışının süslemeden uzak, yapısal ve strüktürel kurgulara dayalı olduğu belirlenmiştir. Çalışmada; dönemin sosyal, kültürel, dini ve politik bağlamları çerçevesinde ulaşılan sezgisel ve düşünsel eleştirilerin, sayısal veriler ile ölçülüp ölçülemeyeceği konu alınacak ve yardımcı ölçüm aracı olarak fraktal analiz yöntemi kullanılacaktır. Yüzeyin karmaşıklığını analiz etmek için kullanılan fraktal analiz yöntemi, mimarlıkta, kentsel ölçekten bir binanın en küçük parçasına kadar uygulanabilmektedir. Çalışmada kullanılan bu metot ile yapılar çok katmanlı olarak okunmaya çalışılacaktır: Form, süsleme ve malzeme. Çalışmanın strüktürünü, Sinan mimarisine ait on üç farklı caminin, fraktal boyut bağlamında cepheleri üzerinden analiz edilerek, edinilen sayısal verilerin, Sinan mimarisi üzerinden tartışılan; ölçek, estetik, fonksiyonel duruş ve sadelik gibi tasarımsal kavramlar ile karşılaştırılması oluşturacaktır. Bağımsız analizleri yapılan ve birbirinden farklı dönemlere ait olan bu yapıların, dönemsel farklılıkları bağlamında incelenmesi de çalışmanın diğer bir boyutunu oluşturmaktadır. Araştırmada, sonuç olarak, Sinan mimarisinin mimari serüveni boyunca geçirdiği dönüşümler fraktal analiz metodu kullanılarak anlaşılmaya ve tartışılmaya çalışılacaktır.