Tüketicilerin satın alma kararlarının konjoint analizi ile belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ESRA ŞAHİNKANAT

Danışman: ERKAN IŞIĞIÇOK

Özet:

Konjoint analizi, pazarlama araştırmalarında oldukça sık başvurulan bir yöntemdir. Tüketiciler ürün veya hizmet seçiminde birçok seçenek arasından karar verirken, kendilerine maksimum faydayı sağlayacak ürün veya hizmeti tercih etmektedirler. Bununla beraber, üreticiler, tüketicilerin bir ürün veya hizmet satın alırken hangi özelliklere göre seçim yaptığını konjoint analizi ile belirlemektedirler. Literatürde, şimdiye kadar yapılan çalışmalar incelendiğinde, seçime dayalı konjoint analizi üzerine yapılan çalışmaların az sayıda olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle, seçime dayalı konjoint analizi tekniği ile uygulama çalışması yapılmıştır. Bu tezin asıl amacı, geniş kullanım alanı nedeni ile konjoint analizini incelemek olup, konunun cep telefonu seçimi için yapılan anket çalışmasından elde edilen verilere bir uygulamasını yapmaktır. Bu amaç doğrultusunda çalışmanın birinci bölümünde öncelikle tüketici davranışları hakkında geniş bir şekilde bilgi verilmiştir. Daha sonra, tüketici ve tüketici davranışı kavramları, tüketici davranış modelleri, tüketici davranışını etkileyen faktörler incelenmiştir. İkinci bölümde, konjoint analizi hakkında teorik bilgiler yer almakla birlikte konjoint analizinin tarihi gelişimi, konjoint analizi kavramları, konjoint analizi uygulama aşamaları ve konjoint analizi teknikleri ile bu tekniklerin karşılaştırılması yer almıştır. Son bölümde konunun uygulaması yapılmıştır. Balıkesir Merkez’de 400 kişiye seçime dayalı konjoint analizine göre bir anket çalışması yapılmıştır. Elde edilen veriler XLSTAT bilgisayar programında analiz edilmiştir. Analiz hem genel düzeyde, hem de cinsiyet, yaş, gelir düzeyinde yapılmıştır. Tüketicilerin cep telefonu seçimi için önemli özellikler, belirlenmiş ve en önemli özelliğin fiyat olduğu bulunmuştur. Özelliklerin önem sıralaması fiyat, pil ömrü, marka bilinirliği, navigasyon ve 3G özelliği şeklinde belirlenmiştir. Demografik grupların hepsinde en önemli özelliğin fiyat olduğu belirlenmiştir. Ayrıca ikili ve üçlü etkileşimler, seçim simülatörü ile ürün senaryolarının pazar payları da bulunmuştur. Analizde istatistiksel olarak anlamlı ikili ve üçlü etkileşimler bulunmuştur.