Siyah alaca sığırlarda sağım, meme ve süt verimi özellikleri için varyans bileşenleri ve genetik parametrelerin tahmini


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NAZLI ÖZHELVACI BAYAR

Danışman: Serdar Duru

Özet:

Bu araştırmanın amacı; Siyah Alaca sığırlarda sağım, meme ve süt verimi özellikleri için varyans bileşenleri ve genetik parametreleri tahmin etmektir. Araştırmanın materyalini Bursa'da özel bir işletmedeki 1001 baş Siyah Alaca sığır oluşturmuştur. Araştırma, 2017 Aralık ve 2018 Mart ayları arasında yapılmıştır. İneklerden 4 farklı dönemde ve sabah sağımından önce bazı meme özellikleri ölçülmüş ve sağım özellikleri belirlenmiştir. Bu özelliklere etkili faktörlerin belirlenmesi için ANOVA ve varyans komponentlerinin tahmini için REML kullanılmıştır. Varyans komponentleri için iki model kullanılmıştır. Birinci modelde fixed faktörlerin yanında, random faktör olarak sadece hayvan yer alırken, ikinci modelde hayvanlardan kaynaklanan ve tesadüfü faktör olan kalıcı çevresel etkiler bunlara eklenmiştir. ANOVA için Minitab, REML için MTDFREML kullanılmıştır. Arka meme başı uzunluğu (AMBU), arka meme başı genişliği (AMBG), arka meme başları arası mesafe (AMBAM) ve meme başlarının yerden yüksekliği (MBYY) için ortalamalar sırasıyla; 4,78, 2,84, 4,36 ve 56,71 cm olarak bulunmuştur. Sağım süresi (SS) ve sağım hızı (SH) için ortalamalar 5,10 dk ve 2,75 kg/dk bulunmuştur. Son sağımdaki süt verimi, son iki günlük ortalama günlük süt verimi (Ort 24-48), sabah, akşam ve gece sağımlarından elde edilen süt verimleri sırasıyla; 13,9, 40,6, 14,3, 12,4 ve 13,8 kg olarak hesaplanmıştır. Kalıtım dereceleri model 1 ve model 2'de sırasıyla; AMBU için 0,21, 0,02, AMBG için 0,15, 0,04, AMBAM için 0,78, 0,14, MBYY için 0,73, 0,46 tahmin edilmiştir. Tekrarlanma dereceleri aynı özellikler için sırasıyla; 0,18, 0,10, 0,59 ve 0,24 bulunmuştur. Kalıtım dereceleri iki modelde SS için 0,92, 0,38, SH için 0,79, 0,24 olarak, tekrarlanma dereceleri 0,00–0,54 arasında tahmin edilmiştir. Kalıtım derecesi Ort 24-48 için 0,72 ve 0,12, tekrarlanma derecesi 0,53 olarak tahmin edilmiştir. Genetik korelasyonlar SH-Ort24-48 için 0,34, SS-SH için -0,86, AMBU-SS için 0,36, AMBU-SH için -0,29, AMBG-SS için 0,26, AMBG-SH için -0,18, bulunmuştur. Bu araştırma sonuçlarına göre işletmede meme, sağım ve süt verimi özellikleri için yeterli genetik varyasyon olduğu söylenebilir. Seleksiyonla yeterli düzeyde genetik ilerleme elde edilebilir.