A. G. Baumgarten'da duyusal bilginin bilimi olarak estetik


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, FELSEFE, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2009

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: NESRİN ATASOY SINMAZ

Danışman: Işık Eren

Özet:

Estetiği bir felsefe disiplini olarak teori alanına süren Baumgarten için ilk aşamadaönemli olan ?duyusal bilgi? nin bireysellik hakkının geçerli kılınmasıdır. ?Estetik?sözcüğünün ?duyu, algı ve duyguyla ilgili?, ?duyusal olarak anlaşılır? bağlamındakitemel anlamına bağlı kalmakla birlikte Baumgarten terimi bir güzel teorisi olarak dakullanır. Bunun nedeni, Baumgarten'ın güzel sorununu bilgikuramsal bir proje içinde vebu projenin gereklerine bağlı olarak ele almış olmasıdır. Baumgarten'a göre bir yandaaçık ve seçik düşüncelere dayalı akıl bilgisi (cognitio rationis), öbür yanda karmaşık vebulanık algılara dayalı duyu bilgisi (cognitio sensitiva) vardır. Birincisi bir üstdüzeybilgikuramı (gnoseologia superior) olarak doğruluğunu ya da gerçekliğini mantık ilematematikte bulurken, ikincisi bir altdüzey bilgikuramı (gnoseologia inferior) olarakyetkinliğini estetikte bulur. Baumgarten'ın kurmak istediği, duyusal bilginin ya daduyumların bilimi olarak estetiğin konusu ve amacı ?duyusal mükemmellik? yani güzelya da güzellik oluşturur. Duyumlar yoluyla elde edilen bilginin sorunlarını konu edinip?duyusalın mükemmelliği? öğretisini ortaya koyarken gerçekleştirmek istediği de?güzel üzerine düşünme sanatı?dır (ars pulchre cogitandi).Anahtar SözcüklerA.G.Baumgarten Estetik Duyusal Bilginin BilimiGüzel Aşağı Bilgi Yetisi Yukarı Bilgi Yetisi Akıl-Benzeri