Uludağ endemiği verbascum L. türlerinin çimlenme fizyolojisi üzerinde araştırmalar


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2001

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: BANU SARIBAYIR

Danışman: GÜRCAN GÜLERYÜZ

Özet:

Bu çalışmada, Uludağ'da yayılış gösteren endemik üç Verbascum L. türünün tohum çimlenme fizyolojisi araştırılmıştır. V. bombyciferum Boiss., V. prusiamım Boiss. ve V. olympicum Boiss. türlerinin tohumlarının stratifikasyon ve stratifikasyonla beraber GA3 uygulamasının çimlenme oranma etkisi belirlenmiştir. Bu türler dağın farklı rakımlarında yayılış göstermektedirler. V. olympicum türünün habitatı daha yüksek rakımlarda yer alırken, diğer iki türünki daha alt rakımlardadır. Stratifikasyon ve stratifikasyon peryodu tüm türlerde çimlenme yüzdesini etkilemiştir. V. olympicum türünde, stratifikasyonun (15 günde) uyarıcı bir etkisi olduğu, fakat bu etkinin uygulama periyodunun uzamasıyla (30 ve 60 günlük) tersine döndüğü görülmüştür. Diğer iki türde stratifikasyonun çimlenmeyi teşvik etmediği saptanmıştır. Hatta stratifikasyon uygulamalarının, V. prusiamım türünde çimlenme oranım düşürdüğü belirlenmiştir. V. olympicum türünün yüksek çimlenme başarısı için kısa süreli (15 günlük) stratifikasyona ihtiyaç duyduğu, V. bombyciferum ve V. prusiamım türlerinde böyle bir ihtiyacın olamadığı sonucuna varılmıştır. Ayrıca uzun süreli stratifikasyon uygulamasının sekonder dormansiye neden olabileceği; fakat bu etlrinin stratifikasyonla beraber GA3 uygulamasıyla ortadan kaldırılabileceği saptanmıştır. Her üç türün kontrol grubunda (muamelesiz) da yüksek çimlenme oranı görülmüştür (V. olympicum türünde %81±13, V. bombyciferum türünde %96±1 ve V. prusiamım türünde %93+2). Bu yüksek çimlenme oranlarına göre, adı geçen türlerin bulundukları habitata adaptasyon kapasitelerinin yüksek olduğu söylenebilir.