Berkeley'de cisimsel töz eleştirisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Cengiz Çebi

Danışman: OGÜN ÜREK

Özet:

George Berkeley erken modern dönem deneyciliğinin üç önemli düşünüründen biridir. Bu çalışma Berkeley'nin cisimsel töz kavramına getirdiği ayrıntılı çözümleme ve eleştiri çevresinde, felsefesindeki temel kavram ve tezlerin anlamlarını belirgin kılmayı, yaklaşımına ve vardığı sonuçlara eleştirel bir yorum getirmeyi amaçlamıştır. Öncelikle Berkeley'nin ortaya koyduğu özgün algı kuramının kendisinden önceki felsefe geleneğiyle olan bağı incelenmiştir. Ardından kendinden önceki felsefe çizgisine yönelttiği eleştiriyle belirlenen negatif tezleri ortaya konmuştur. Ve son olarak dinsel kavramlar yoluyla oluşturduğu pozitif tezlerinin gerek o gün gerekse günümüz genel bakışındaki yeri ele alınmış, buna dayalı olarak da modern felsefenin Berkeley örneği üzerinden bir eleştirisi yapılmıştır. Bu amaç doğrultusunda, Giriş Bölümü'nde cisimsel töz-ruhsal töz tartışmasının 18. Yüzyıla kadarki tarihsel arka planı ve Descartes, Locke ve Berkeley felsefelerinde almış olduğu son şekli yer almıştır.Birinci Bölüm'de Berkeley felsefesinin genel yapısı, programı ve temel tezleri ortaya konmuştur. İkinci Bölüm Berkeley'nin Locke'un konuyla ilgili tezlerine yöneltmiş olduğu eleştirilerini ele almıştır. Üçüncü Bölüm Berkeley'nin cisimsel töz kavramına getirdiği eleştiri ile belirlenmiş olan tanrı anlayışını incelemiştir. Sonuç Bölümü'nde ise önce düşünürün negatif tezlerindeki güçlülük, ardından pozitif tezindeki zayıflık üzerinde durulmuştur. Burada bu zayıflığın düşünürün içinde yer almış olduğu ve skolastik geleneğin kodlarını terk edememiş olan modern felsefe yapma alışkanlığından kaynaklandığına işaret edilmiştir. Devam etmiş olan bu eğilimin ise günümüz negatif eleştiri kültüründeki rolüne dikkat çekilmiştir.