Bursa Şehri'nin başkentlik sürecindeki gelişimi 1326-1362-1402


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Makbule Demirci

Danışman: SEZAİ SEVİM

Özet:

Bursa'nın başkentlik sürecindeki değişimini ve gelişimini incelediğimiz bu çalışmanın amacı, ilk Osmanlı sultanları döneminde yaptırılan mimari eserlerden yola çıkarak şehrin fiziki, sosyal, kültürel ve ekonomik gelişimine ışık tutmaktır. Bu gelişim çok yönlü bir seyir izlemiş, buna etki eden faktörler çalışma sırasında belirli bir sıralama çerçevesinde açıklanmaya çalışılmıştır. Giriş kısmında şehir sözcüğünün tanımına yer verilerek kapsamı açıklanmış, bu çalışmada nasıl bir yerleşim yerinden bahsedileceğine dair bir fikir verilmeye çalışılmıştır. Bunu takip eden birinci bölümde, öncelikle Anadolu şehirleri daha sonra Selçuklu şehirleri ve en sonunda Türklerde şehircilik geleneği ve Anadolu şehirlerinin gelişimini etkileyen faktörlerden bahsedilerek Osmanlı Devleti'nin kurulduğu süreçte şehir yerleşimlerinde Anadolu'nun bulunduğu nokta ve Osmanlıların devraldıkları gelenek açıklanmaya çalışılmıştır. Bursa, Osmanlıların yönetim merkezi olduğu için Osmanlı Devleti'nin kuruluş döneminde gerçekleşen olaylarla şehrin gelişimi arasında önemli bağlar vardır. Bu sebeple ikinci bölümde Bursa Şehri'nin Osmanlı Devleti ağsından önemi ve gelişmesinde başlıca faktörlerden biri olan devletin kuruluş dönemindeki siyasi olayları hakkında bilgi verilmiştir. Bursa Şehri'nin Osmanlı hakimiyetine girmezden önceki tarihi geçmişi ile başlayan üçüncü bölümde, ilk Osmanlı sultanları zamanında şehirde yaptırılan eserler hakkında bilgi verilmiş ve bu eserler çevresinde oluşan mahallelerle biçimlenen Bursa Şehri'nin fiziki dokusu açıklanmaya çalışılmıştır. Dördüncü ve son bölümde beş ana başlık altında, Bursa'nın incelenen dönemde gelişimini sağlayan, birbiriyle bağlantılı faktörler geçerli bir sıralama içinde verilmiş, sonuç bölümünde tüm bunların bir araya getirildiği bir yoruma ulaşılmış ve Bursa'nın gerek Anadolu gerekse Osmanlı Şehir Tarihi açısından önemi hakkında genel bir değerlendirme yapılmıştır.