Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Yüksek Lisans
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2009
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: MUAMMER DEĞİRMENDERE
Danışman: MEFAİL HIZLI
Özet:Bu çalışmanın araştırma problemi 16.-17. yy.'da yaşamış bilim adamlarından olan Bahâuddîn Âmilî'nin (ö.1031/1622) Arapça olarak yazdığı Hulâsatü'l-Hisâb adlı eserinin Osmanlı kadılarından Kuyucaklızâde Mehmed Âtıf (ö.1263/1847) tarafından (1242/1826) yılında Nihâyetü'l-Elbâb fí Tercemeti Hulâsati'l-Hisâb ismiyle yapılan tercümesinin transkripsiyonunu yapmak ve bu metni modern matematik sembolleriyle değerlendirmektir. Sonuç olarak bu çalışmaları yaparak Âmilî ve Hulâsatü'l-Hisâb'ın İslâm ve Osmanlı matematik tarihindeki yeri ve önemini belirtmektir.Bu bağlamda tezin amacı şöyle sıralanabilir.a) Akademik çalışmalara ilk adım sayılabilecek bu yüksek lisans tezi ile bir bilim tarihi araştırmacısının sahip olması gereken özellikleri kazanmak ve bundan sonra bu sahada yapılacak akademik çalışmalara bir temel oluşturmak,b) Dönemin önemli bilim adamlarından biri olan Âmilî ve eseri Hulâsatü'l-Hisâb'ın ortaya çıkarılıp anlaşılması ile özel olarak İslâm matematik tarihi, genel olarak da bilim tarihi alanlarına birincil kaynaktan elde edilmiş bilgilerle katkı sağlanması amaçlanmıştır.Bu amaçları gerçekleştirmek için ilk önce bilim tarihi ve İslâm bilim ve matematik tarihi alanlarında okumalar yapılmış, daha önce bu alanda yapılmış çalışmalar gözden geçirilmiştir.Sonuç olarak, kitabın düzgün bir dille yazılmış olması, onun pedagojik amaçla kaleme alındığını, oldukça uzun bir süre Osmanlı eğitim kurumlarında ders kitabı olarak okutulduğunu göstermektedir ve içeriğinin günümüzde verilen matematik eğitimi içeriğinden çok da farklı olmadığı, hatta bazı özgün taraflarının olduğu da görülmektedir. Yine bu eserden edinilen bilgiler ışığında; Osmanlı medreselerinde matematik eğitiminin ciddi, sistemli ve başarılı bir şekilde yapıldığı anlaşılmıştır.