Meme Lastiği Ömrü, Çalışma Vakumu ve Nabız Oranı Değişimlerinin Sağım Performasına ve Meme Lastiğinin Fiziko-Mekanik Özelliklerine Etkisi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, ZİRAAT FAKÜLTESİ, BİYOSİSTEM MÜHENDİSLİĞİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: FERİDAN ÖZGÜR

Danışman: Halil Ünal

Özet:

Vakum ve nabız oranı, süt sağım makinelerinin sağım performansını etkileyen önemli çalışma parametreleridir. Buna ek olarak, süt sağım makinasındaki malzemelerin tasarımı ve bileşimleri, meme lastiklerinin performans özelliklerini etkileyen diğer ana unsurlardır. Bu çalışmanın amacı, vakum ve nabız oranı değişimlerinin, sağım performansına etkilerini belirlemektir. Araştırma Bursa Uludağ Üniversitesi, Veteriner Fakültesi, Araştırma ve Uygulama Çiftliği süt sığırcılığı sağım tesisinde yürütülmüştür. Sağım sistemi 2x4 balıkkılçığı tipinde olan 8 sağım üniteli, sürü yönetimli bir tesistir. Çiftlikte günde 3 kez sağım yapılmakta ve ortalama 68 adet Holstein cinsi inek sağılmaktadır. Denemelerde bir veya daha fazla süt sağım için eksik gözlemleri olan ineklerin çıkarılmasından sonra kullanılabilir 52 inek kaydı değerlendirmeye alınmıştır. Araştırmada ithal marka uzun kauçuk tip meme lastiği (Liner 20M tipi) kullanılmıştır. Sağım sisteminin vakumları 41, 44 ve 47 kPa, pulsatör nabız oranları ise 60:40, 65:35 ve 70:30 seçilip, vakum ve nabız oranları değişimleri yapılmıştır. Ölçümler meme lastiklerinin dört farklı sağım ömründe (yeni, 1250, 2500, 3500) yapılmıştır. İnek başına toplamda 27 sağımla 9 gün boyunca sağım gözlemleri yapılmıştır. Her dönemin 9 günlük deneyleri tamamlandığında sağımhaneden 1'er takım sökülerek fiziksel özelliklerin kontrolü için örnek alınmıştır. Deneyler süresince sürü yönetim programından sağım verimi, günlük süt verimi, pik ve ortalama süt debileri, sağım süresi, sağımın ilk 2 dakikasındaki süt verimi ve yine sağımın ilk 2 dakikasındaki süt verimi yüzdesine ait veriler incelenmiştir. Deneme sonuçlarına göre her meme lastiği ömründe nabız odası oranı genişledikçe sağım verimleri de artmıştır. Ancak, meme lastiği ömrü uzadıkça sağım verimleri düşmektedir. Sağım verimi en yüksek nabız oranı yeni takılan ürünün 70:30 nabız oranında bulunmuştur. Her sağım ömründe sağım süreleri azalırken, pik ve ortalama süt akış hızları, ilk 2 dakikalık süredeki süt verimi ve yüzdeleri yükselmiş, ancak meme lastiği yaşlandıkça düşüşler gerçekleşmiştir. Vakum seviyesi ve nabız oranı etkileşimi sağım süresi, pik süt akış hızı, ilk 2 dakikadaki süt verimi ve yüzde oranları için önemli bulunmuş, ancak sağım verimi ve ortalama süt akış hızı için önemli bulunmamıştır. Ortalama ve pik süt akış hızları, ilk 2 dakikadaki süt verimi ve yüzde oranı her artan vakum seviyesi ve nabız oranında artmış, sağım süresi ise azalmıştır.