Ahmed Midhat Efendi'nin Tedrîs-i Târîh-i Edyân isimli eserinin transkripsiyonu


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Enes Köse

Danışman: BÜLENT ŞENAY

Özet:

Bu Çalışmada Ahmed Midhat Efendi'nin Tedrîs-i Târîh-i Edyan isimli eseri transkribe edilmiş ve Tarîh-i Edyân adı altında yazılmış diğer eserlerle karşılaştırmalı bir değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmanın konusu olan eser Ahmed Midhat Efendi'nin Dâru'l-Fünûn'da verdiği Târîh-i Edyân derslerinde okutulmak üzere ders kitabı olarak 1911 yılında kaleme alınmıştır. Osmanlı'nın son dönemlerinde Dinler Tarihi alanında, Batılı örneklerine kıyasla, yazılan ilk eserlerden kabul edilen bu eser, ihtiva ettiği konular bakımından alanında önemli bir yere sahiptir. 326 sayfadır. Umûmiyyât ve Husûsiyyât isimli iki ana bölüme ayrılmıştır. Birinci bölümde Dinler Tarihi'nin öneminden, hocanın ve talebenin hazırlıklarından, din fikrinin oluşumu ve gelişim süreçleri gibi konulardan bahsedilmiştir. İkinci bölümde ise Fetişilik'ten başlanarak Budizm'e kadar her din özel başlıklar altında incelenmiştir. Ahmed Midhat Efendi'nin bu eserini takib eden süreçte Tarih-i Edyân adında üç eser daha karşımıza çıkar. Bu üç eser; Mehmed Esad'ın Tahlîlî ve Tenkîdî Târîh-i Edyân'ı, Mahmud Esad Seydişehrî'nin Târîh-i Edyân'ı ve M. Şemseddin Günaltay'ın Târîh-i Edyân'ıdır. Tezimizin üçüncü bölümünde bu eserlerin karşılaştırmalı bir değerlendirmesi yapılacaktır