Akademik Veri Yönetim Sistemi
Tezin Türü: Doktora
Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye
Tezin Onay Tarihi: 2014
Tezin Dili: Türkçe
Öğrenci: FETHULLAH ZENGİN
Danışman: ADEM APAK
Özet:İlk dönem İslâm siyasî tarihinde önemli rol oynayan topluluklarından birini Ensar oluşturur. Mekke'de İslâm'ı tebliğ etmeye imkân kalmayınca Hz. Peygamber (s) ve ashabı Medine'ye hicret etti. Medinelilerin İslâm'a gösterdikleri büyük ilgi onları kısa sürede yeni dinin en büyük destekçilerinden biri haline getirdi. Mekkelilere ve İslâm'a gösterdikleri büyük yardımseverlikten dolayı Ensar olarak adlandırıldılar. Ensar, Hz. Peygamber'in (s) hayatta olduğu dönemde siyasî ve idarî hayatta etkin roller üstlendi. Savaş zamanında asker ve komutan, barış zamanında da zekât amili, vali, din muallimi gibi vazifelerle İslâm toplumuna katkı sağlamışlardır. Hz. Peygamber'in (s) vefatıyla birlikte Sakife toplantısı ile Ensar'ın siyasî hayatta etkinliğinin azaldığı yeni bir dönem başlamıştır. Ensarîler, Hulefa-i Raşidin Dönemi olarak adlandırılan bu yeni dönemde daha çok idarî görevlerle ön plana çıkmışlardır. Ancak yine de siyasî olarak danışılan, görüşlerine itibar edilen kimseler olmaya devam etmişlerdir. Özellikle Hz. Ömer döneminde pekçok idarî görev Ensar tarafından yerine getirilmiştir. Fethedilen yeni beldelerde zaman zaman yönetici olarak zaman zaman da devletin çeşitli kademelerindeki memurlar olarak hizmet etmişlerdir. Ensar, Hz. Osman'ın katliyle sonuçlanan Hz. Osman dönemi hadislerinde çeşitli sebeplerle pasif kalmışlardır. Hz. Ali döneminde Ensar pek çok merkezde valilik görevlerine getirilmiştir. Ancak devletin içinde bulunduğu kargaşa ortamından dolayı bu görevlerinde istikrar sağlayamamışlardır. Hz. Ali'nin şehid edilmesiyle son bulan Hz. Ali-Muaviye mücadelesinde Ensar'ın büyük kısmı tercihini Hz. Ali'den yana kullanmış, Cemel ve Sıffin savaşlarında onunla birlikte savaşmışlardır.