Terapötik etkili bazı gıdalar ve kullanım alanları


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2010

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Tuba Şebnem Yıldırım

Danışman: VİLDAN UYLAŞER

Özet:

Bitkilerin hastalıkların tedavisinde kullanılmasına ait ilk yazılı kanıtlar beş bin yıl öncesi, erken dönem Çin, Hint ve Yakındoğu medeniyetlerine kadar uzanmaktadır. Fitoterapi bitkilerle tedavi anlamına gelmekte ve çoğunlukla da hastalıkların önlenmesinde kullanılmaktadır.Tarihsel açıdan bakıldığında fitoterapinin tıp bilimine ve geleneksel tıp kurallarına alternatif olarak geliştiği değil, tıp biliminin ve kurallarının fitoterapiye alternatif olarak geliştiği görülmektedir. Bu kapsamda terapötik etkili gıdalar, iyileştirici etkisi olan gıdalar anlamında kullanılmaktadır. Tedavi amaçlı kullanılan çiçek, tohum, yaprak gibi bitki organlarına ise "drog" adı verilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü (WHO) tanımlamasına göre ?bitkisel ilaç?; aktif içerik olarak bitkilerin toprakaltı veya topraküstü kısımlarını (çiçek, kabuk, kök, meyve, tohum, yaprak vb) veya başka bitkisel materyali veya bunların kombinasyonunu ham halde veya bitkisel preparatlar halinde taşıyan, günümüz ilaç endüstrisi teknolojisinin tüm gerek ve kurallarına uygun olarak hazırlanmış, bitmiş ve etiketlenmiş tıbbi ürünlerdir. Teknolojideki gelişmelerle bitkilerden etken maddelerin elde edilmesi ve zaman zaman sentetik türevlerinin yapılmasının hız kazanmasına rağmen, halen bitkisel ilaçlar tedavide kullanılmaktadır. WHO , özellikle gelişmekte olan ülkelerdeki halkın yaklaşık % 80'inin "geleneksel tıp" (alternatif tıp, halk tıbbı, resmi olmayan tıp) bilgilerini kullandığını bildirmektedir. Ülkemizde çeşitli bitkilerden değişik yöntemler ile elde edilen ekstraktlar birçok hastalığın tedavisinde ayrıca kozmetik ve tekstil gibi değişik sanayi kollarında yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmayla ülkemizde yetiştiriciliği ve kullanımı oldukça yaygın olan ceviz, hardal, ısırgan otu, kekik, kereviz, melisa yaprağı (oğul otu), okaliptus, rezene, zerdeçal ve sarımsak gibi bazı terapötik etkili gıdalar hakkındaki bilgilere yer verilmesi amaçlanmıştır.