Uludağ Milli Parkındaki Sarıalan ve Kirazlıyayla Piknik Alanlarındaki Antropojenik Aktivitelerin Epifitik Liken Çeşitliği Üzerine Etkilerinin İncelenmesi


Creative Commons License

Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ, BİYOLOJİ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Hülya ÖZTÜRK KULA

Danışman: Şaban Güvenç

Özet:

Bu çalışmada Uludağ Milli Parkında Kirazlıyayla ve Sarıalanda piknik alanlarının Abies nordmanniana (Stev.) Spach. subsp. bornmuelleriana (Uludağ Köknarı)’nın gövdesi üzerindeki epifitik liken çişitliliği ve tür kompozisyonunu nasıl etkilediği değerlendirilmiştir.

Abies gövdesi üzerinden toplam 74 tür bulunmuştur. Kirazlıyayla'dan 58 tür tespit edilmiştir. Bunlardan 16'sı sadece kontrol alanında, 25'i sadece piknik alanında ve 17'si hem kontrol hem de piknik alanlarında bulunuyor. Diğer bir araştırma alanı olan Sarıalan'da ise 57 tür bulunmuştur. Bunlardan 24'ü sadece kontrol alanında, 12'si sadece piknik alanında ve 21'i hem kontrol hem de piknik alanlarında bulunuyordu.

Uludağ Milli Parkı Kirazlıyayla ve Sarıalan piknik alanlarında tespit edilen epifitik liken türlerinin frekans ve örtü değerleri arasında Kirazlıyayla ( R2=0,756) ve Sarıalan (R2=0,762) % 76’lık pozitif yönde anlamlı korelasyon bulunmaktadır. Uludağ Milli Parkındaki epifitik liken çeşitliliği, kontrol ve piknik alanları arasında önemli ölçüde farklı bulunmuştur. Bryoria capillaris, Bryoria fuscescens, Evernia prunastri, Hypogymnia tubulosa, Lecanora intumescens, Parmelia sulcata, Phlyctis argena, Pseudevernia furfuracea, Ramalina farinacea, Rinodina capensis, Usnea filipendula ve U. glabrescens hem Kirazlıyayla hem de Sarıalan'da kontrol alanının gösterge türleridir. Candelariella xanthostigma, Lecanora cinereofusca, Lecidella elaeochroma ve Melanohalea laciniatula hem Kirazlıyayla hem de Sarıalan'daki piknik alanı için gösterge türlerdir

Kirazlıyaylada ortam nispi nemi kontrol alanına kıyasla piknik alanında anlamlı şekilde azalmaktadır. Sarıalanda ortam nispi nemi ile Shannon çeşitlilik değeri (SD) ve liken çeşitlilik değeri (LDV) arasında pozitif yönlü, ışık miktarı ile negatif yönlü anlamlı ilişki görülmektedir. Ortam nemi ile liken çeşitliliği arasında pozitif ilişkinin bulunması, ortam neminin epifitik liken gelişimi üzerine son derece önemli etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlardan ortam nemi ve ışık miktarının epifitik liken çeşitliliğinin şekillenmesinde önemli iki çevresel faktör olduğunu söyleyebiliriz.