Sağlık yapılarında yangın güvenliğinin ve duman kontrolünün sağlanmasına ilişkin modelleme yöntemi


Tezin Türü: Doktora

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2013

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: ZUHAL ŞİMŞEK

Danışman: EMİNE NİLÜFER AKINCITÜRK

Özet:

Sağlık yapıları, yangın korunma yöneyliğine göre orta düzeyde yangın riski içeren yapı sınıfı içderisindedir. Buna rağmen hastaneler, tahliye sırasında en çok problem yaşanan ve bu sebeple dumandan zehirlenerek yaşam kayıpları ile sonuçlanan yapılar niteliğindedir. Bu nedenle diğer yapılardan daha özel yangın güvenlik önlemlerinin oluşturulması gerektirirler. Türkiye?de bu konuya yönelik yeterli yönetmelik hükümlerine yer verilmemesi, mevcut hastanelerin hiç birinde aktif ve pasif önlemlerin alınmamış olması, hatta sedyeli tahliye ve güvenli ortam koşullarının sağlanması için özel çözümlerin getirilmemesi bu konuda yaşanan eksikliği gözler önüne sermektedir. Geçmiş yangınlar incelendiğinde, tahliye sırasında ortam koşullarının güvenlik kriterlerinin çok üzerine çıktığı görülmüştür. Bunun sonucunda, yaşam kayıplarının büyük bir çoğunluğunun, görüş mesafesinin 1m?nin altına düşerek çıkışların algılanmasının nerede ise imkânsız hale gelmesi ve geçen bu süre içinde zehirlenmeler sonucu gerçekleştiği görülmektedir. Tez çalışmasında tüm bu olumsuzlukların giderilerek yangın anında kullanıcıların en kısa zamanda güvenli alanlara aktarılmalarını sağlayacak kaçış yollarının ve güvenli mekânların tasarımlarına yer verilmiştir. Ayrıca yangının ilerlemesine olanak veren yakıt ve tutuşma kaynağının etkileşiminin kontrol altına alınarak, bu mekânlar içinde özel gereksinimler tanımlanmış ve yangının oluşması veya ilerlemesi engellenmeye çalışılmıştır. Ayrıca dumanın yayılımı, yangın olasılığı yüksek ve hareket riski taşıyan mekânların organizasyonlarının oluşturulması yolu ile sınırlandırılmıştır. NFPA istatistiklerine göre Yaşanan kayıpların temel nedenini yanan malzemelerden açığa çıkan dumanının neden olduğu zehirlenmeler oluşturmaktadır. Bu nedenle, yapılarda yangın anında alınması gereken temel önlem, kullanıcıların dumanın zararlı etkilerinden korumaktır. Bu amaçla ?Uludağ Üniversitesi Uygulama ve Araştırma Hastanesinin? bir kliniğindeki hasta odasında tasarlanan bir yangın senaryosu sırasında 900 saniye boyunca gelişen olaylar incelenerek, sıcaklık etkisi ile malzemeler bazında gerçekleşen değişimler ?Phoneics Flair programı? yolu ile gerçekleştirilen CFD yazılımı ile analiz edilmiştir. Program, artan sıcaklığın ve dumanın hastalar üzerinde oluşturacağı olumsuzluklar, oluşan görüş mesafesinin tespit esilmesi ve bu doğrultuda alınması gereken önlemler konusunda yol göstermektedir. Ayrıca duman tahliyesinde seçilen sistemin etkinliğinin test edilmesi ve önlemlerin oluşturulmasından sonra oluşan ortam koşullarının analiz edilmesi konusunda da büyük yarar sağlamıştır. Elde edilen sonuçlar doğrultusunda yeni ve mevcut hastanelerde bu konuda alınması gereken tedbirler ve adımlar belirlenerek yangın güvelikli hastane modeli oluşturulmuştur.