Çağdaş tiyatroda reji yaklaşımı olarak “interaktif bilinç”: Örnek eserin seyirci üzerindeki etkilerinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2021

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Ali Bircan Teke

Danışman: Ayhan Helvacı

Özet:

Tiyatro sahnelemelerinde düşünce ve biçim odaklı birçok reji uygulama yöntemi, içinde bulunduğu dönemin gerekliliğiyle tesadüfi veya planlı şekilde gün yüzüne çıkmıştır. Çağdaş tiyatroda bazen rejisör, eserinin ulaşmasını istediği seyirciyi kapalı bir bilince hapsederek, seyirciye duygularına kapılmasına neden olan ezberlenmiş uygulamalar sunabiliyor. Tiyatro tarihinde nokta atışı yapılarak, seyirci bilincinin performans sırasında her an açık tutulabileceği biçim ve öze dair var olmuş düşünce ve uygulamalar bir araya gelebilirse seyircinin izleyen olmasının ötesinde bilinci açılmış bir katılımcıya dönüşmesi sağlanabilir. Geleneksel Türk Tiyatrosu’na ait uygulamalardan, Bertolt Brecht ve Jerzy Grotowski gibi tiyatro insanlarının çalışmalarından, Post-Dramatik Tiyatro’nun biçimsel etkilerinden yararlanılarak çağdaş tiyatronun gerekliliğine hizmet edecek, işlevsel bir reji yaklaşımının kapıları açılabilir. Seyirci bilincinin interaktif hale gelmesini sağlayan etmenlerin yardımıyla sahnelenen örnek oyun sonrasında seyircinin katılımıyla toplanan nicel veriler “İnteraktif Bilinç” yaklaşımının, bugünün seyircisi için oyuna “farkındalıkla katılımı” konusunda bir reji önerisi olmaktadır.