Güney Marmara ekolojisinde ısıtmasız seralarda sebze yetiştiriciliği için uygun ürün deseninin belirlenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2004

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: İBRAHİM SÖNMEZ

Danışman: MEHMET ÖZGÜR

Özet:

Marmara bölgesinde, 2002 - 2003 yılarında yürütülen bu çalışmada ısıtmasız sera koşullarında örtüaltı sebzeciliğine uygun ekonomik değere sahip ürünler ve yetiştirme dönemleri belirlenmeye çalışılmıştır. Bu araştırmada hıyar, fasulye (yer ve sırık), biber, domates, kavun, salata (baş ve yaprak), fındık turpu ve havuç (mini tip) gibi sebzeleri içeren 5 farklı ürün deseni incelenmiştir. Çalışmada; birinci ürün deseni olarak hıyar (Mart - Temmuz), fasulye [yer(Temmuz - Kasım)] ve baş salata (Kasım - Mart), ikinci ürün deseni olarak fasulye [sırık (Mart - Temmuz)], hıyar (Temmuz - Kasım) ve mini havuç (Kasım -Şubat), üçüncü ürün deseni olarak biber (Nisan - Ekim), mini havuç (Ekim - Nisan), dördüncü ürün deseni olarak domates (Nisan - Ekim), yeşil soğan (Ekim - Ocak) ve baş salata (Ocak - Nisan), beşinci ürün deseni olarak da kavun (Nisan - Temmuz), fasulye [yer (Temmuz - Kasım)], yaprak salata (Kasım -Şubat) ve fındık turp (Şubat - Nisan) kullanılmıştır. İlkbahar döneminde yetiştirilen fasulye üretiminden ortalama 7 600 kg/da, hıyardan 17 600 kg/da, biberden (sonbahar dönemi de dahil) 10 600 kg/da, kavundan 9 500 kg/da ve domatesten 7 000 kg/da verim elde edilmiştir. Sonbahar döneminde ise, yer fasulyelerden ortalama 2 080 kg/da, hıyardan 12 250 kg/da, fındık turpundan 4 430 kg/da, yeşil soğanlardan ortalama 3 000 kg/da, mini havuçlardan da 5 400 kg/da verim alınmıştır. Yaprak salatalar ortalama 230 g/adet, baş salatalar da yaklaşık 450 g/adet ağırlığa ulaşmışlardır. Yapılan ekonomik analizler sonucunda, en fazla mutlak kar ikinci ürün deseninden alınmıştır (8 691 000 000 TL). Birinci ürün deseni ikinci sırada yer alırken (8 050 000 000 TL), bunları beşinci ürün deseni (7 632 000 000 TL.) ile dördüncü ürün deseni (4 145 000 000 TL) izlemiştir. Üçüncü ürün deseni ise son sırada yer almıştır (3 166 000 000 TL.). Ürünler arasında ise en yüksek mutlak kar ikinci ürün desenindekifasulyeden (4 046 000 000 TL.) alınırken, birinci ürün desenindeki hıyar 3 346 000 000 TL. ile ikinci, aynı desendeki baş salata 3 115 000 000 TL. ile üçüncü olmuştur. Dördüncü ürün desenindeki domates ile üçüncü ürün desenindeki havuç son şurada yer almıştır (sırasıyla, 107 000 000 ve 820 000 000 TL.). Nispi kar oranında da baş salatalar ortalama 5,33, yaprak salatalar da 5,07 oram ile ilk sıralardadır. Bunları fındık turpu (4,34) ve fasulye (sırık) (3,05) izlemiştir. Domates (1,07), biber (1,69) ve hıyarlar ortalama (1,83) nispi kar oranlan ile son şuralarda kalmışlardır. Araştırma sonucunda, yaz dönemi için hıyar, fasulye ve biber, kış dönemi için yaprak ve baş salata sebzeleri en uygun ürünler olarak bulunmuştur.