Otomobil montaj hattında artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanımının üretimde verimlilik üzerine etkisinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2019

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Gözde Turan

Danışman: TÜLİN GÜNDÜZ

Özet:

Günümüzde, otomotiv montaj hattında insan faktörü yüksek oranda ön plana çıkmaktadır. Otomobil üretim fabrikasında, üretilecek olan model opsiyonuna bağlı olarak araca monte edilen parçalar değişmektedir. Aynı montaj hattından birden fazla model ve opsiyon araç geçebilmektedir. Montaj işlemleri çoğunlukla operatörler tarafından manuel olarak yürütülmektedir. Sanayide uygulanmaya başlayan Endüstri 4.0 uygulamaları arasında artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanımı yaygınlaşmaya başlamaktadır. Aynı zamanda nöroergonomi alanında artırılmış gerçeklik gözlüğünün insan üzerindeki etkileri de araştırılmaktadır. Bu tez çalışması artırılmış gerçeklik gözlüğünün endüstride kullanılması ile operatör üzerinde yarattığı zihinsel yükün belirlenmesi hedeflenmiştir. Günümüz teknolojisinin önemli konularından biri olan giyilebilir artırılmış gerçeklik gözlüğü; gerçek dünyada içerisindeki nesneleri sanal ortamda işleyerek meydana getirdiği net bilgiyi gerekli zamanda gözlük kullanan kişinin önüne getirilmektedir. Amaç, artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanan montaj operatörü üzerinde oluşan bilişsel yükün araştırılmasıdır. Artırılmış gerçeklik teknolojisinin kullanılması, aracı monte ederken operatörün yanlış sıralama problemini ortadan kaldırarak verimliliği artırmaya, bilişsel yükü azaltmaya yardımcı olabilmektedir. Yapılan çalışmada, erkek ve kadın montaj operatörleri üzerinde artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanılarak deneyler gerçekleştirilmiştir. Katılımcılardan önceden belirlenen 56 adet parça kutusundan 10 adet iş parçasını belirlenmiş iş emrine göre alıp belli bir yere yerleştirmesi istenmiştir. Sonuçlar NASA-TLX metodu ile değerlendirilmiştir. Normalite testinin ardından Mann Whitney U Testi gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın sonucunda, artırılmış gerçeklik gözlüğü kullanımı ile çevrim zamanının %16 azaldığı, bilişsel yükün ise % 8,28 oranında azaldığı tespit edilmiştir. Artırılmış gerçekliğin cinsiyet üzerinde etkisi karşılaştırıldığında kadın erkek arasında anlamlı fark görülmemiştir. Endüstri 4.0 kapsamında sanayinin ihtiyacı olan artırılmış gerçeklik gözlüğü ile çalışmanın işletmeye getireceği katkı ortaya konulmuştur.