Azot sinyal iletim yolağının EST3 geninde programlı çerçeve kayması oranına etkilerinin incelenmesi


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Bursa Uludağ Üniversitesi, FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2016

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: Mahmoud Arafat

Danışman: SEZAİ TÜRKEL

Özet:

Telomerler ökaryotlarda kromozom uçlarında bulunan özel yapılardır. Telomerlerin replikasyonu DNA polimeraz tarafından değil özel bir enzim kompleksi olan telomeraz tarafından yapılır. Telomerlerin tam olarak replike olması ökaryotlarda genom stabilitesi için önemlidir. Telomeraz enziminin düzenleyici alt birimlerinden birisi de EST3'dür. EST3 geni ifadesi translasyonun devamı sırasında programlı ribozomal frameshift (PRF) ile kontrol edilmektedir. Telomer uzunluklarının çeşitli stres faktörleri ve üreme ortamı koşullarına göre değiştiği bilinmektedir. Bu araştırmada S. cerevisiae'da üreme özelliklerine önemli etkisi olan azot sinyal iletim yolu ve bazı stres koşullarının telomeraz alt birimi olan EST3 gen ifadesinde PRF oranına etkileri incelendi. EST'de PRF oranının durağan fazdaki hücrelerde yaklaşık %50 daha az olduğu bulundu. Pseudohifsel üreme aşamasının ise EST3 PRF oranında 4 kat azalmaya yol açtığı bulundu. Normal ortamda %14.78 olan PRF oranının pseudohifsel üremede %4.39'a düştüğü tayin edildi. Farklı azot kaynaklarında üremenin de PRF oranına azot kaynağına bağlı olarak düşük seviyede etki ettiği bulundu. Amonyum gibi tercih edilen azot kaynağında %14.78 olan PRF oranının üre ortamında %11.82'e düştüğü tayin edildi. Etanol stresi uygulanan maya hücrelerinde PRF oranının %10.78'e azaldığı tayin edildi. Kafein'in ise PRF oranını önemli ölçüde azalttığı ve bu oranın %8.9'a indiği bulundu. Karbon kaynağı olarak etanol verilen hücrelerde ise PRF oranının yaklaşık %1'e kadar azaldığı tayin edildi. Elde edilen sonuçlar EST3'de PRF oranının üreme koşullarına göre kontrol edilebildiğini göstermektedir.