Mutezile kelâmında keramet


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Uludağ Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2017

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: KEVSER BEKTAŞ

Danışman: AHMET SAİM KILAVUZ

Özet:

Kelâm literatüründe kerametin imkânı konusu, mucizeyle aynı mahiyete sahip olması hasebiyle tartışma konusu olmuştur. Peygamberin insanlar için öneminin aşikâr ve peygamberin bilinmesini sağlayan yegâne unsurun da mucize olması, kerametin varlığının mucizeye zarar vereceği endişesini anlaşılabilir kılmaktadır. Bu konu, özellikle Behşemiyye ve Hüseyniyye olarak iki etkin ekole ayrılan geç dönem Muutezile arasında tartışılmış ve iki ekol birbirinden farklı görüşler ortaya koymuştur. Nitekim kerametin imkânı ve vukuu, iki ekol arasında çok sayıdaki ihtilaflı meselelerden birisini teşkil etmiştir. Bu çalışmada, yaygın biçimde kabul edilen Mutezile'nin bütünüyle kerameti reddettiğine ilişkin anlayışın aksine, Mutezile'nin bu konuda yeknesak bir tavrının olmadığı ortaya koyulmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla, öncelikle genel kelâm literatüründe olağanüstü olay kavramının konumu incelenmiş ve buna ek olarak Mutezile'nin olağanüstü olaylara ve keramete bakış açısı üzerinde durulmuştur. Daha sonra iki bölüm halinde Behşemiyye'nin kerameti reddine dair delilleri ve Hüseyniyye'nin bunlara yönelttiği eleştiriler üzerinden kerametin imkânı meselesi detaylı bir biçimde tartışılmıştır.